Xəbərlər

Dünyada işgəncəyə ziddiyyətli münasibət
«Pisləri olar» təfəkkürü

BMT-də "26 iyun-İşgəncədən Zərər Çəkmişlərə Dəstək Günündən" əvvəl təşkil edilən mətbuat konfransında WPO (İşgəncədən Zərər Çəkmişlər) tərəfindən aparılmış araşdırmanın nəticələri açıqlandı. Maryland Universiteti Beynəlxalq Siyasət Davranışları Proqramına (PIPA) bağlı WPO-nin direktoru Steven Kull, anketin dünyanın 19 ölkəsində doldurulduğunu və anket üçün 19 min insandan sual soruşulduğunu söylədi.
Kull, sorğunun aparıldığı 19 ölkənin 14-də sorğuya qatılan kəslərin əksəriyyətinin "işgəncənin heç bir vəziyyətdə qətiliklə tətbiq olunmaması lazım olduğunu" ifadə etdiyini, ancaq aralarında Türkiyənin də olduğu 4 ölkədə nəticənin daha fərqli olduğunu söylədi.
Kull, "günahsız insanların həyatlarının risk altında olduğu fövqəladə vəziyyətlərdə" Hindistan, Nigeriya, Türkiyə və Tailandda sorğuya qatılanların terroristlərə müəyyən bir nisbətdə işgəncə tətbiq oluna biləcəyi istiqamətində cavablar verdiyini söylədi. Anketə görə Hindistanda bu nisbət 59%, Nigeriyada 54%, Türkiyədə 51% və Tailandda isə 44%-dir.
İşgəncə istəməyənlərin nisbəti düşdü
Türkiyədə heç bir şərt altında işgəncə edilməməsi lazım olanların sayının nisbətinin isə 36% olduğu, bunun 2006-cı ildə edilən tədqiqatlarda 62% olduğu ifadə olundu.
Türkiyədə "ümumiyyətlə işgəncə tətbiq oluna biləcəyini düşünənlərin" nisbətinin isə 18 % olduğu, bunun Çin ilə birlikdə ən yüksək nisbət olduğu da ifadə olundu. Kull, sorğunun Türkiyədə Arı vəqfi-İnfakto araşdırma şirkəti tərəfindən edildiyini və sorğuda təmsilçi olaraq seçilən 1000 adama sual soruşulduğunu söylədi.




Masonların yenidənqurma iddiaları

Əvvəl bu yığıncağın ümumi xətlərinə nəzər salaq. Mason Konqresinə Fransa, İtaliya, Türkiyə kimi ölkələrin yanında Cənubi Amerika və Afrika ölkələrinin mason təşkilatından da nümayəndələr qatıldı. Ərəb camiələri isə Beyrutdan və Fəsdən gələn iki heyət ilə təmsil edildi.
Yığıncağın bəzi hissələri jurnalistlərə açıq elan edildi. Amma açıq hissələri "suya tirit" saya bilərsiniz. Ətraf mühit problemləri, köç, yoxsulluqla mübarizə növündən. Bunlar əhəmiyyətsiz mənasını verməsin. Əsl mövzunun yanında daha əhəmiyyətli görünürlər.
Yenə bu iclaslarda din-dövlət əlaqələri və təhsil, təhsil fəaliyyətlərinin mütləq dünyəvilik prinsipinə görə icra edilməsinin əhəmiyyəti barəsində görüşlər qarşıya qoyuldu. İrqçilik və dini ayrı-seçkiliklə mübarizənin tək yolunun dünyəvi təhsil olduğu vurğulandı.
Lakin "Avropa Üzərindən Dünyanı Yenidən Tikmək" adıyla təşkil edilən bu konqresdə jurnalistlər bağlı iclaslara buraxılmadı. Hətta bunlara yalnız müəyyən dərəcədən masonların girməsinə icazə verildi.
Son olaraq, konqresin bağlanış iclasında Avropa Birliyi Komissiyası Başçısı Jose Manual Barosso, "Avropa dəyərlərinə xidmətdən" ötəri iştirakçılara təşəkkür etdi.
Avropanı masonlar yığışdırarmı?
Bu geniş iştiraklı və maraqlı mason konqresinin ana oxu aydındır ki, Avropa Birliyi üzərinə qurulmuşdur. Detallarına girmədiyimiz nöqtələrdə də Avropa üzərindən nələr edilməsi lazım olduğu kiçik qeydlər halında əks olunub. Zatən Barossonun iştirakı və "Avropa dəyərlərinə xidmət" ifadəsi vəziyyəti kifayət qədər açıqlayır. Qaldı ki, masonluğun qanunlarının universal olduğu xatırlanıldığında, daha regional bir yanaşma üzərindən dünyanın quruluşlandırılması fikri xeyli təzad ehtiva edir. Bu an Avropa dəyərləri və AB üzərindən qlobal bir oxuma doğrusu xeyli çətin. Yəni AB-ni mərkəz götürərək, dünyanı şəkilləndirmə fikirinin çox əllə tutular tərəfi yoxdur. Çünki gerçək budur ki, AB-nin problemləri o qədər çox və dərindir ki, dünyanı qurmaq deyil, özünü saxlayacağı belə xeyli şübhəlidir.
Bunun detallarını verəcəyik əlbəttə, amma işdə bu səbəblə bu mason konqresini "qlobal" deyil, Avropanı yığışdırmaq olaraq qiymətləndirmək daha doğru dayanır. Yəni yığıncağın adının mənası yox, yığıncağın yeri, məzmunu, iştirakçıların ağırlıqlı seqmentinin gəldiyi yer və ana mövzu buna işarə edir.
Avropanın ilk problemi öz içində "qlobal tarazlıqlar" xüsusundə ciddi fikir ayrılıqlarının olmaları. Mərkəzi Avropa saya biləcəyimiz Fransa və Almaniya bunun ən yaxşı nümunələri. İki ölkə, iki ayrı teldən çalır. İtaliya və Skandinav ölkələrini də ayrı kasalara qoymaq mümkündur. İngiltərə isə öz başına ayrı bir fenomen. London işin başından bu yana ABŞ-ın AB içindəki davamı sayıldığından bu mövzudakı çatlaq ayrı bir fəsil ehtiva edir.
Amma bu təməl problemlər işin yalnız başı. Referendumlar məsələsi də əhəmiyyətli. Son olaraq İrlandiya etdiyi referendumla AB "dəyərlərini" xeyli üzdü. Arxasının gəlməyəcəyinin zəmanəti də yoxdur. Bir başqa problem genişləmə müddətidir. AB ölkələrinin bir çoxu genişləməyi artıq qaldıra bilmədiklərini zatən söyləyirdilər. Köhnə Varşava Paktının üzvlərinin sürətli iştirakları bu yaranı bir az daha qaşıdı.
Gözləyənlər də böyük problemdir. Türkiyə, AB nə cür yumşaq-ağız istifadə etsə də, Avropa dəyərlərini ikiyə bölmüş vəziyyətdə. Açıqca qarşı çıxanı da var, fərqli düstur tapanı da, mütləq qatılsın deyəni də.
Bunların çoxu siyasi məsələlər, lakin AB-nin demoqrafik, iqtisadi, enerji problemləri də yığınladır. Hamısını tək-tək yazmaq mason konqresi üçün lazımlı deyil. Amma bu qətidir, masonluğun ana arteriyalarını saxlayan Avropa ölkələri və dəyərləri, hazır masonlar əl atmışkən təmir istəyir. Masonlar buna görə əvvəl "evlərini" təmir etməyə çalışır. Yəni Avropa "dəyərlərini". Konqres bu mənanı verir.


Buşun adı kanalizasiyaya verilir

ABŞ başçısının adı tullantı toplama mərkəzinə (kanaizasyaya) veriləcək. ABŞ başçısının adı tullantı toplama mərkəzinə verilməsi üçün San Franciscoda 8,500 imza toplandı. İmzaçılar "Ancaq pisliyi təmizlənər" dedi.
Əvvəlki ABŞ prezidentlərinin adları şəhərlərdə, qəsəbələrdə, şoselərdə və parklarda yaşayarkən, 43-cü president Corc Buşun adının nəhəng bir tullantı toplama mərkəzində verilməsi təklif edildi. Bu təklifi gətirən Prezident Xatirələri Komissiyası Başçısı Brian McConell «New York Times»də nəşr olunan şərhində "Bütün siyasətçilər, narsist və egomanyak olma meylindədir. Bu səbəblə onların öz tarixlərini təyin etmələrinə icazə vermək yerinə həcvçilərin onların tarixlərini təyin etməsi daha uyğun olar" dedi.
Qrup bu təklif üçün bu an tam 8,500 imza yığdı. Noyabrda şəhər sakinlərinin layihəni təqdim edilə bilməsi üçün 1,500 imza kafidir. Başçı McConnell, " «Bəli», ya da «Xeyr» məsələsi olacaq. Heç bir maliyyə xərci də yoxdur, yalnız tullantı mərkəzinin tabeli xaricində". Təklifə qarşı çıxanlar yalnız Buşun adını heç bir yerdə görmək istəməyənlərin meydana gətirməsi də bir xeyli maraqlı doğurur. Əgər təklif qəbul edilsə, yeni prezidentin oval ofisə keçdiyi tarix olan 20 yanvar 2009-da tullantı mərkəzinə Buşun adı veriləcək.
Timetürk-ün xəbərinə görə, təklifi dəstəkləyənlər bu addımı, Buşun işləri üçün "uyğun bir abidə" olaraq xarakterizə edir. San Franciscoda gəzən ərizədə "Xarici əlaqələrdən maliyyə və ətraf mövzularına qədər Amerikan tarixindəki heç bir başçı bu qədər çox şeyi bacara bilmədi" ifadəsi açığca keçməkdədir. Abidənin girişinə təklif edilən şüarlar da bir xeyli maraqlıdır: "Buşun səbəb olduğu pisliyi təmizləyin", "Buradakı (lağım mərkəzi) pisliyin ən böyük məsulunu xatırlayırıq". Dəstəkçilər eyni zamanda yanvar ayında, minlərlə San Francisco tualetində sifonu çəkərək, lağım mərkəzinə hədiyyə göndərmə hərəkətini planlayır. İmzaçılardan Stacey Reineccius, "zehni boşaltmam üçün fiziki bir hərəkət etmək yaxşı bir yoldur" - deyir.
ABŞ prezidenti Buş Amerikanın tarixindəki ən aşağı nisbət olan 21%-lə ən sevilməyən lider olaraq tarixə keçdi. San Franciscolular, Buşun İraq, Əfqanıstan və dünyanın digər yerlərindəki etdiklərinin unudulmaması lazım olduğunu söyləyir. Ümid edirik dünya da unutmaz…

Mehdi Fərəc
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi



Gələcəyi birlikdə axtarmaq
"Abant"ın gündəmi Kürd məsələsi...

Budur böyük yığıncağa qatılacaq olan əhəmiyyətli adlar...
Abant Platforması Kürd problemini müzakirə etmək üçün Abant Palace Oteldə (Türkiyə) bir araya gələcək. Platformaya məmurlar, alimlər, jurnalistlər və iş dünyasının nümayəndələri qatılacaq. Daha əvvəl Diyarbəkirdə edilmək üzrə qərarlaşdırılan ancaq gündəmin sıxlığı səbəbiylə təxirə salınan Abant Platforması yenidən toplanır.
Jurnalistlər və Yazarlar Vəqfinin dəstəklədiyi platformada, Kürd problemi bütün ölçüləriylə danışılacaq. Yığıncaqda, tarixi arxa plan, ortaq miras və gələcəyin kəşfi, dünya praktikası: müqayisələr və modellər, keçmişin təftişi, axtarışlar və həllər mövzusunda iclaslar təşkil ediləcək.
"Barışı və Gələcəyi Birlikdə Axtarmaq" devizi ilə təşkil ediləcək yığıncağa qatılacaq bir-birindən əhəmiyyətli adlar arasında bunlar iştirak edir: Abdülmelik Firat, Əhməd Kök, Əli Fuad Bilkan, Əli Fuad Bucaq, Bəkir Karlığa, Celalettin Can, Cevat Öneş, Fuad Keyman, Qalib Ensarioğlu, Haşim Haşimi, Hüseyin Gülerce, Murad Yılmaz, Necdət Subaşı, Nevval Sevindi, Neyire Akpınarlı, Nezir Akyeşilmen, Sertaç Bucaq, Şennur Ciddi və Ümid Firat qatılacaq.


Mehdi Fərəc
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi