(Malkolm X-ın amalları, M.L.Kinqin ağ-qarasız yuxusu reallaşır)
"Bizlər inqilab dövründə yaşayırıq. Amerika zəncilərinin qiyamı bu inqilabın bir hissəsıdır. Bu qiyamı sadəcə qaranın ağa qarşı irqçilik mübarizəsi və ya amerikalıların problemi kimi qiymətləndirmək doğru deyil. Əksinə, bizlər bu gün kölələrin kölə sahiblərinə, yəni hər şeyi qəsb edilən insanların qəsblərinə qarşı bütünlüklə üsyanlarını görməkdəyik. Bunlar inkişaf etmişlərdən tərəqqi haqqını istəyənlərdir", - zamanında həcc ziyarətindən sonra əl-Həcc Malik Əl-Şaabaz adını götürən Malkolm X deyirdi.
Dünya dağıdıcılıq dönəmindən quruculuğa yön almaqdadır. Hələlik qəti olan budur ki, bu gözlənilməz və yeganə nümunə özündən əvvəlkindən fərqli olaraq bütün dünyanı proqressiv, sülhpərvər, praqmatizmə köklənmiş və insanlıqsevər tərzdə nümayiş etdirəcəkdir. Amma bu dəyişikliyin təməlinin günümüzdə qoyuldu, bunu yalnız Obama etdi kimi zənn edənlər əslində, ABŞ-dakı uzun bir yolu, mücadiləni unutmalarından xəbər verir. Bu dəyişikliyi yalnızcamı Obama etdi? Bu yalnız onunmu qələbəsidir?
Əlbəttə ki, xeyr. Bu Amerikada ilk dəfə avtobuslarda yalnız ağların əyləşməsinə ilk etiraz edən zənci qadının qələbəsidir. Bu ağ-qarasız Amerikası üçün şəhid olmuş Malkolm X-ın qələbəsidir. Bu belə Amerikanı yuxularında görən Martin Lüter Kinqin qələbəsidir. Bu bütün dünyaya, baş verənlərə hər cür ikili standartların, hətta çoxüzlü yanaşmanın əleyhdarlarının qələbəsidir.
Bu demokratik dəyərlərin, həqiqi dəyişiklərin intizarında olanların qələbəsidir. Bu dünyaca haqqları uğrunda mübarizə aparanların qələbəsidir. Bu həm də Harlemdən başlanan bir yolun qələbəsidir.
Qısa tarixi ekskurs: ABŞ-da irqçiliyə qarşı real mübarizənin əsası 50-ci illərin əvvəlində Malkomun X tərəfindən qoyulur. 1955-ci ilin 1 dekabr günü Roza Parks Cim Krou qanuna görə avtobusda yerini bir ağa verməkdən imtina etdiyi üçün həbs olunur. Bundan sonra 382 gün davam edən Montqomeri avtobus boykotu həyata keçirilir. Nəticədə Amerika ali məhkəməsi ştatlararası avtobuslarda və digər nəqliyyat vasitələrində irqi ayrı-seçkiliyi qeyri-qanuni elan edir. Boykot M.Qandinin qeyri-zorakı vətəndaş itaətsizliyi fəlsəfəsinin təqibçisi olan Kinq tərəfindən həyata keçirilirdi. İmam Hüseyni (ə) öz mübarizəsində mənbə götürən Qandinin bu fəlsəfəsini M.L.Kinq nümayişlərdə tətbiq etdi.
Sonda bu mübarizələr Amerika hüququnun bir parçası olan Mülki Haqlar Qanunu (Civil Rights Act, 1964) və Səsvermə Haqları Qanunu (Voting Rights Act, 1965) kimi mütərəqqi aktların qəbuluna gətitb çıxarır.
Dəyişikliyin məkanı Çikaqodur.
1952-ci ildə Malcolm Çikaqoda bir məbəddə ilk dəfə mübarizə çıxışını etməklə mübarizəsinə başlayır. 1966-cı ildə də Kinqin ilk hədəfi Çikaqo idi. O, buradakı çıxışlarında Vyetnam müharibəsinin əleyhinə çıxırdı.
2008-in 4 noyabr Çikaqosu isə "56 ilin dəyişikliyi"nin davamını gətirdi. İlk dəfə bir qaradərili ABŞ prezidentliyinə yüksəlir.
Yüksəlişin adı Barak Hüseyn Obamadır.
Dəyərlər aradan getmir, onu yaşadanlar şəhid olsalar da belə!
"Bizim kitabımız Quranda belə bir şey yoxdur. Səssiz-səmirsiz əzab çəkmək kimidir. Bizim dinimiz nəzakətli olmağı əmr edir, sülhpərəst olmağı, qanunlara hörmətlə yanaşmağı, qaydalara uymağı əmr edir. Hər kəsə hörmət göstərməyi də; lakin biri qalxıb da səni əzməyə çalışsa... Onu məzara göndər"! (Malkolm X)
Allah amanında!
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi
Комментариев нет:
Отправить комментарий