Hal-hazırda dövrümüzün islam aləminin nümunələri sayılan ölkələr içərisində iqtisadi inkişaf, sənaye, elm və digər sahələrdə başqa dövlətlərə nisbətən müəyyən qədər öz sözünü deməyi bacaran Türkiyənin daxilində mürəkkəb proseslər gedir. Bu proseslər göstərdi ki, islami kimliyi olan insanlara qarşı dayanan qüvvələr müxtəlif formalarda birləşib guya dini inanclara qarışmayan, Avropa müasirliyini özündə təcəlli etdirən, "laik" saydıqları dövlət prinsiplərinin sarsılmaması üçün əllərindən gələni etdiər. İstər Ədalət və İnkişaf partiyasının (AKP) qapadılmasından tutmuş inanclı xanimların universitetlərdə hicab yasağına qədər, hətda Avropa çempionatında iştirak edən Türkiyə komandasının oyunçularına "bunlar ana və bacılarının hicab yasağının ortadan qaldırılması üçün belə yaxşı oynayırlar" deməkdən belə çəkinmədilər.
Çox gülməli məsələdir. Amma axı 98-99 % əhalisi müsəlman olan bu xalqa sırf dinin ziddinə olan qanunları necə tədbiq etmək olar?! Halbuki Osmanlı imperiyası dağılandan və Atatürk rejimi qurulandan bu yana xalq bu qanunlardan tam olaraq üzərlərində uyğulanmamasına baxmayaraq, artıq cana doyub. Amma Osmanlı dövründə əhalinin 40%-i xristian idi. Lakin əhali islam adət-ənənəsinə sadiq bir şəkildə yaşayırdı.
Ekspertlərin fikrinə görə, Türkiyədə din amili 90-cı illərdən xüsusi olaraq önə çəkilməyə başladı. Xalq istər parlamentdə, istərsə də prezidentlikdə dinə mülayim yanaşan partiyanın və şəxslərin hakimiyyətə gəlməsini istəyirdilər. Belə bir partiya Rifah partiyasından ayrılmış Rəcəb Teyyib Ərdoğanın başçılıq etdiyi Ədalət və İnkişaf Partiyası idi.
Lakin siyasi qarşıdurmanın sakitləşməsi və ekspertlərin dili ilə desək, Türkiyədə demokratiyanın təməlini qoruyan faktorlardan biri olan ordunun müdaxiləsi ilə Demokratik sol partiyasının nümayəndəsi Bülənd Əcəvid əvvəlki partiyalarında yerlərini ona verməsi nəticəsində birillik siyasi fiqur kimi hakimiyyətə gətirilir. Lakin PKK-nın lideri olan Abdulla Öcalanın tutulması və Kipr hərəkatı, yəni Kipr adasına ordu çıxartması və inadlı olaraq Kipr adasından əl çəkməməsi onun reytinqini artırır və bir müddət hakimiyyətdə qalmasına səbəb olur.
Araşdırmalar güstərir ki, 1984-cü ildən yaradılmağa başlamış PKK teror təşkilatının Türkiyədə törətdikləri terrorlar və digər fəaliyyətləri olmasa idi, bu ölkə öz iqtisadi inkişaf tempinə görə dünyada liderliyi ələ ala bilərdi. Bununla belə son bir neçə ildə Türkiyənin ticarət mübadiləsi 100 milyard dollara çatdı. Görünür Türkiyənin belə güclü inkişafından narahat olan bütün qüvvələr PKK-ya dəstək verərək əllərindən gələn köməyi əsirgəmirlər. Hələ bir neçə ay əvvəl mətbuatdan da müşahidə etdik ki, İsrailin xüsusi hərbi məktəblərində uzun müddət döyüş təcrübəsi keçmiş PKK əsgərləri dəstə-dəstə şimali İraqa göndərilirdi. Tam olaraq nəyin uğrunda mübarizə apardıqlarını bilməyən "Ergenekon" əməliyyatının nümayəndələri də PKK ilə yanaşı bəlkədə özləri də bilmədən Türkiyənin siyasi və iktisadi inkişafına ciddi şəkildə mənfi təsirlər qoymuşlar.
Ərdoğanın özünəməxsus xarizması və çalışqanlığı ilə xalq arasında geniş nüfuz qazanması nəticəsində 2002-ci il parlament seçkilərində partiyası üstünlük qazandı, özü isə baş nazir postuna yiyələndi. Hələ Ərdoğanın İstambulda bələdiyyə başkanı işlədiyi dövrdə şəhərin abadlaşdırılması, işıq və qaz sisteminin, yolların bərpası, əvvəlki "zibilli şəhər" anlayışını aradan qaldırması onyn nüfuzunun xalq arasında sürətlə artmasına səbəb oldu. Əsas amillərdən biri olaraq AKP-nın islamyönlü olması və hicab məsələsini həll etməyi boynuna götürməsi 98-99 faizi müsəlman olan turk xalqını özünə çəkməyə bilməzdi.
Son zamanlar Türkiyənin müsəlman ölkələri ilə yaxınlaşması, müttəfiqi olan Amerikanı da çox narahat edirdi. Bir neçə gün əvvəl İran prezidenti Əhməd Nejatın Türkiyəyə səfər etməməsi üçün çox səy göstərdilər lakin səfər baş tutdu. Hətta "Sultan Əhməd" camisini ziyarət edən İran prezidentini xalq "Allahu Əkbər" sədaları altında qarşılamışdılar. İki güclü musəlman ölkəsinin bir-birinə yaxınlaşması nəinki Amerikanı, Avropa ölkələrini də təşvişə saldı. Hələ Amerikanın İraqa yenicə qoşun yeritdiyi dövrdə - 2003-cü ilin iyul ayının 4-də baş verən "çuval əməliyyatı" (həmin vaxt amerikalı əsgərlər türk bölüyünün əsgərlərinin başına çuval keşirərək geri yollamışdılar) deyilən hadisədən sonra Türkiyə başa düşdü ki, Amerika ona müttəfiq olmasına baxmayaraq hansı mövqedədir. O zamandan bu yana Türkiyənin müsəlman ölkələri ilə münasibətində ciddi şəkildə müsbət irəlləyiş sezilir.
İstər Qarabağ məsələsində, istər Fələstin məsələsində, istərsə də İraq məsələsində bu irəliləyiş özünü açıq-aydın göstərir. Marağında olan ölkələrin nail olduqları islam ölkələri arasında nifaq, laqeydlik və daxili qarşıdurmaların aradan qaldırılması iqtisadi, elmi və digər sahələrdə nailiyyətlər əldə etmək üçün müsəlman ölkələrinin bir-birinə yaxınlaşması həddindən artıq zəruri məsələdir. Allah dünya müsəlmanlarını vəhdətdə qərar versin!
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi
Комментариев нет:
Отправить комментарий