YOL QEYDLƏRİ

İsti yay aylarında hərəkət etmek olmur. Bir yandan gün, bir yandan tənbəllik adamı lap süsləşdirir. Edilə bilinəcək ən yaxşı şey sərin rayonlara üz tutmaqdı. Elə camaat da bunu edir. Kimə baxırsan, ya hansısa rayona gedib, ya da ölkədən kənarda istirahətdədir. Amma yazıq kasıb həmişə olduğu kimi, bütün bunlardan məhrumdu. Neyləsin axı? Elə adamlar tanıyıram ki, xəstələnmirlər. Ona görə yox ki, sağlamdırlar, ona görə ki, xəstələndiyi gün ailə-usağı ac qalır. İndi siz fikirləşin bu kasib ac istirahət edə bilərmi?
Siz bu sualın cavabin axtarın, mən söhbətimə davam eləyim. Həə, elə isti yay günlərindən birində dostlardan biri cənub bölgəsinə bizi qonaq dəvət etmişdi. Biz də Bakıdakı istini nəzərə alıb istirahət bəhanəsi ilə bu dəvəti qəbul elədik.
Qatarla getmək fikrində idik. Ona görə də iki manat əlli qəpiklik biletlərimizi alib səfərə hazirlaşdiq.
Yola düşəcəyimiz gün havalar nisbətən sərin idi. Amma bürkü hələ də adamı boğurdu. Bütün bunlara baxmayaraq, yenə də səfərə çıxacağımıza görə çox sevinirdik. Mən də çox sevinirdim. çünki bu cür səfər mənim üçün ilk dəfə idi. Odu ki, jurnalist eynəyini taxıb qatara mindim.
Əvvala onu deyim ki, baxmayaraq ki, qatarlar sovetdən qalma idi, oturacaqlar çox rahat idi. Budan əlavə, sərinləşdirici qurğu da vardı. Bir sözlə, qatar mənim konfort testimdən beş aldi. Sərnişinlərin rahatlığı üçün hər şey fikirləşilmişdi.
Amma diqqətimi çəkən bir məqam oldu. Bizim vaqonda divarda Səməd Vurğunun şəkli var idi. Biləmədim niyə? Bir az fikirləşdim ki, bəlkə Səməd Vurğunun dəmir yol sahəsində nəsə bir naliyyəti olub, tapa bilmədim. Bəlkə də sadəcə bir dekor aləti idi. Bu halda bir sual yaranır “niyə məhz Səməd ? “ Nə isə, keçək başqa məsələlərə.
Hər vaqonda bir televizor quraşdırılmışdı. Yol boyunca sərnişinlərin xidmətində olan bu televizorlarda əxlaqdan kənar, ancaq «müasir» və öz kökündən uzaq düşmüş azərbaycanlının normal qəbul etdiyi görüntülər göstərilirdi. Düzdü, bizim dostlar öz haqlarını bildiyinə görə, demək olar ki, bizim vaqonun sərnişinləri üçün ayrılmış televizor yolun çox hissəsi keçili oldu. Bizimlə birgə olan qırxdan çox sərnişinlər də nə baş verdiyini anlamamırdılar. Ancaq digər vaqonlardakı televizorlar yol boyu qeyd etdiyim əxlaqdan kənar görüntüləri verməyə davam eləyirdi.
Qatarda servis çox da yaxşı deyildi. İstər yeməkxana, istər də fərdi servisi həm çox bahalı, həm də keyfiyyətsiz idi. Belə ki, əgər sən susayıb çay işmək istəsən, gərək bir manatından keçəsən. Yox əgər acmış olsan, ən yaxşı halda beş manat xərcləməlisən. Hələ bunlar bir yana qalsın, verdiyin sifarişi ən azı yarım saat gözləyirsən. Bir sözlə, servisin keyfiyyəti ürək açan deyildi.
Dayanacaqlarda fürsətdən istifadə edib, qatardan enirdik. Vağzalda dayanmış rayon camaatı ilə söhbətləşirdik. Əksəriyyəti təqaüdçülərdən ibarət olan bu insanların nəyə görə günün günorta vaxtı vağzalda oturub çay içdiyini bilmədik. Açığı soruşmadıq da. Çünki yəqin bilirdik ki, şikayətlənməyə başlayacaqdılar. Dərdlərı açılacaqdı. Biz də istəmədik ki, beş-altı dəqiqəlik qonaq olduğumuz rayon camaatının dərdini təzələyək... Elə ona görə də daha ümumi mövzularda danısırdıq.
Qatarda keçirdiyim bir neçə saat mənə çox sey öyrətdi. İndi başa düşürəm ki, nəyə görə “çox oxuyan yox, çox gəzən çox bilər” deyiblər. Müxtəlif insanlar və müxtəlif düşüncələr səni düşünməyə vadar edir.
Elə mən də o səfərdən sonra elə hey fikirləşirəm. O cümlədən, çayxanada oturmuş rayon camaatını və vaqonun divarındakı şəkli də…

Xəqani Səfərov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi