Bismillahir Rəhmanir Rəhim
Bəzən bir sıra sözlər, məfhumlar və onların mənaları haqda qəlbimizdən müəyyən fikirlər, nəzərlər keçir. Ötüb keçən dünənimizə, yaşadığımız bu günümüzə və gəlişi hələ dəqiq bilinməyən sabaha yönəli olur bu təfəkkür tərzi. Bununla da müxtəlif fikir müstəvisi və əqlani araşdırmalar meydanına atılır insan oğlu. Daim sual yagışına tutur quru qəlbini və sanki cavab tapdıqca bu suallara, dirilik tapir vücudunda.
Bu vücudu narahat edən, onu rahat buraxmayan bu anlayış və deyimlərdən biri bəndə və bəndəlik kəlmələridir. Yaşamının hər dönəmində təfəkkür tərzini, baxış bucağını bu istiqamətli yöndən araşdiımağa, tədqiq etməyə səy göstərir. Ona görə də bəndəliyə aparan yollar, onu təzahür etdirən amillər, bəndəlik durumunda sabitqədəmlilik, onu əldən verməyin, onun əksinə getməyin səbəb və nəticələri daim bəndəlik məqamina can atan, bu ada iddiali olan fərdləri düşündürməkdədir.
Rəbbimiz bəşər övladına bir bəndəlik missiyasını yerinə yetirmək ücün yaratmış, onun bu məqsəd və məramına nail olmasi ücün müxtəlif vasitələrlə təmin etmiş, yolundakı maneələri, uçurumları bəyan etmişdir. Yaratdığı hər bir insanın dövrünə, yaşadiğı mühitə fərdi və ictimai vəziyyətinə görədir öz xüsusi bəndəlik yolu, bəndə olma vəzifəsi…
Bu yolun həqiqi yolçusu, bu vəzifənin həqiqi icraçısı olmaq üçün isə hələ insani bəndə olmaq sınağı, bəndəlik imtahanı gözləyir. Görəsən nədir bəndə? Nədir bəndəlik? Hansı xüsusiyyətləri, hansı keyfiyyətləri, calarlari özündə əks etdirir o? Nədir onun mahiyyəti, nədir onun mərami? Nə üçün insana dönə-dönə bəndə olmaq, bəndəlik etmək tapşırıği verilir? Daxil olmuşuqmu o çevrəyə ki, bizə bəndə deyilsin? Zərrə qədər aidikmi ona?
Bəndə - nə bilirik onun haqqında? Bəndə - bəlkə təkcə zikr, dua, ibadət əhli? Bəndə - bəlkə gecəsini gündüzünə qatıb qarnını və nəfsani istəklərini doyduran? Bəndə - bəlkə bütun canlıların keyfiyyətlərini özündə cəmləyən varlıq?
BƏNDƏ - Yaradanına bənd olan, bağlanan, aid olan və qırılmayan. Vücudu və ruhunun vəhdəti ilə RƏBBİNƏ sarılan. Ondan başqasından qırılan və ona bağlanan mənəvi telləri möhkəm edən.
BƏNDƏ - yəni bağlantını qıran gunah baltalarını ruhuna və vücuduna yaxin buraxmayan.
BƏNDƏ - yəni RƏBBİNİN müqəddəratına razı olan, ondan gələn hər bir şeyə nemət deyən, hər bir imtahanına razı olan və onlardan da böyük olduğunu gostərən.
BƏNDƏ - yəni ona aid olmasını ona qovuşmaqla, ona bənd olmasını özünü ona həsr etməklə sübut edən və ondan başqasını istəməyən.
Bəs bəndəlik? Nədir bu sözün ecazı? Nədir onun acılışı?
BƏNDƏLİK - bir növ bəndənin əməlində, niyyətində təzahür olunan keyfiyyətdir. Zikrinin, duasının, ibadətinin mahiyyətinə varıb, ruhiyyəsini yaşadandır. Ruzi qazanmağı da, nəfsini cilovlamağı da kamalı ücün vasitə edəndir. Əqli, iradəsi və seçimi ilə digər varlıqlardan fərqlənəndir. Onun razılığına xatir hər şeyindən kecəndir. Bununla da alilik, kamillik zirvəsinə ucalıb Rəbbi tərəfindən qəbul edilən və bütün mövcudat yanında fəxr ediləndir.
Bəs görəsən nə zaman bəndəlik məqamından çıxır insan? Hansı vəsilələr ayırır onu fitrətindən? Nə səbəbə ayrı düşür, qırılır öz bəndindən, aid olduğundan?
Səbəblərin keyfiyyət və xüsusiyyətləri müxtəlif olsa da, nəticə eynidir. Bu nəticə isə təkəbbürlük, riya, mənəmçilk və digər rəzil sifətlərdir ki, bəndəlik məqamından qırır. Ayırır insan adlanan varlığı. «Yox!» deyir bununla da nicata, qurtuluşa. Tərk edir RƏBBİNİN rəhmət fəzasını. Özündən də aşağı varlıqlara, maddiyyata qucaq açır və bəşər övladının Qiyamətə qədər bəndə olmaq missiyasını dəfn etməyə söz verən lənətlik iblisə pənah aparır. Bu yadlaşma, özgələşmə, qəribləşmə səbəb olur bəndə sözünün önünə "şər" sözü həkk olsun. Yaradılmışların əşrəfi «şər bəndə» səviyyəsinə enir. İman - küfrə, sədaqət - xəyanətə, izzət - zillətə çevrilir. Artıq onunla fəxr edilmir və aid olur o zümrəyə ki, iblis "əhsən" deyir və öz qulu, itaətkarı edir onları.
Bütün bunlara baxmayaraq, son vücuda, son nəfəsə, son ana qədər RƏBBİ onun intizarındadır. Düzdür, bəndə dönük cıxmış, yenidən bağlanmağa, aid olmağa heç bir ümid yeri qoymamış, amma RƏBBİ tərəfindən bir gozlənti var. Qulu qulluqdan, bəndəsi bəndliyindən çıxsa da, O, yaratdığından qırılmamış, özünə bənd etdiyindən ayrılmamış və öz RƏBBliyindən çıxmamışdır.
Bu son bağlantı, son ümid, son bir çağırış ki, hec vaxt qırılmayan bir ip olub adına TÖVBƏ İPİ deyilir. Bu - iblisin məhrum olduğu. insana isə lütf olunan son imkandır. Bu "bəndə" bağlanıb həqiqi BƏNDƏ olmaq ümidi ilə. Bu o ümiddir ki, bizləri 313 nəfər həqiqi bəndədən biri etsin! AMİN.
Bəzən bir sıra sözlər, məfhumlar və onların mənaları haqda qəlbimizdən müəyyən fikirlər, nəzərlər keçir. Ötüb keçən dünənimizə, yaşadığımız bu günümüzə və gəlişi hələ dəqiq bilinməyən sabaha yönəli olur bu təfəkkür tərzi. Bununla da müxtəlif fikir müstəvisi və əqlani araşdırmalar meydanına atılır insan oğlu. Daim sual yagışına tutur quru qəlbini və sanki cavab tapdıqca bu suallara, dirilik tapir vücudunda.
Bu vücudu narahat edən, onu rahat buraxmayan bu anlayış və deyimlərdən biri bəndə və bəndəlik kəlmələridir. Yaşamının hər dönəmində təfəkkür tərzini, baxış bucağını bu istiqamətli yöndən araşdiımağa, tədqiq etməyə səy göstərir. Ona görə də bəndəliyə aparan yollar, onu təzahür etdirən amillər, bəndəlik durumunda sabitqədəmlilik, onu əldən verməyin, onun əksinə getməyin səbəb və nəticələri daim bəndəlik məqamina can atan, bu ada iddiali olan fərdləri düşündürməkdədir.
Rəbbimiz bəşər övladına bir bəndəlik missiyasını yerinə yetirmək ücün yaratmış, onun bu məqsəd və məramına nail olmasi ücün müxtəlif vasitələrlə təmin etmiş, yolundakı maneələri, uçurumları bəyan etmişdir. Yaratdığı hər bir insanın dövrünə, yaşadiğı mühitə fərdi və ictimai vəziyyətinə görədir öz xüsusi bəndəlik yolu, bəndə olma vəzifəsi…
Bu yolun həqiqi yolçusu, bu vəzifənin həqiqi icraçısı olmaq üçün isə hələ insani bəndə olmaq sınağı, bəndəlik imtahanı gözləyir. Görəsən nədir bəndə? Nədir bəndəlik? Hansı xüsusiyyətləri, hansı keyfiyyətləri, calarlari özündə əks etdirir o? Nədir onun mahiyyəti, nədir onun mərami? Nə üçün insana dönə-dönə bəndə olmaq, bəndəlik etmək tapşırıği verilir? Daxil olmuşuqmu o çevrəyə ki, bizə bəndə deyilsin? Zərrə qədər aidikmi ona?
Bəndə - nə bilirik onun haqqında? Bəndə - bəlkə təkcə zikr, dua, ibadət əhli? Bəndə - bəlkə gecəsini gündüzünə qatıb qarnını və nəfsani istəklərini doyduran? Bəndə - bəlkə bütun canlıların keyfiyyətlərini özündə cəmləyən varlıq?
BƏNDƏ - Yaradanına bənd olan, bağlanan, aid olan və qırılmayan. Vücudu və ruhunun vəhdəti ilə RƏBBİNƏ sarılan. Ondan başqasından qırılan və ona bağlanan mənəvi telləri möhkəm edən.
BƏNDƏ - yəni bağlantını qıran gunah baltalarını ruhuna və vücuduna yaxin buraxmayan.
BƏNDƏ - yəni RƏBBİNİN müqəddəratına razı olan, ondan gələn hər bir şeyə nemət deyən, hər bir imtahanına razı olan və onlardan da böyük olduğunu gostərən.
BƏNDƏ - yəni ona aid olmasını ona qovuşmaqla, ona bənd olmasını özünü ona həsr etməklə sübut edən və ondan başqasını istəməyən.
Bəs bəndəlik? Nədir bu sözün ecazı? Nədir onun acılışı?
BƏNDƏLİK - bir növ bəndənin əməlində, niyyətində təzahür olunan keyfiyyətdir. Zikrinin, duasının, ibadətinin mahiyyətinə varıb, ruhiyyəsini yaşadandır. Ruzi qazanmağı da, nəfsini cilovlamağı da kamalı ücün vasitə edəndir. Əqli, iradəsi və seçimi ilə digər varlıqlardan fərqlənəndir. Onun razılığına xatir hər şeyindən kecəndir. Bununla da alilik, kamillik zirvəsinə ucalıb Rəbbi tərəfindən qəbul edilən və bütün mövcudat yanında fəxr ediləndir.
Bəs görəsən nə zaman bəndəlik məqamından çıxır insan? Hansı vəsilələr ayırır onu fitrətindən? Nə səbəbə ayrı düşür, qırılır öz bəndindən, aid olduğundan?
Səbəblərin keyfiyyət və xüsusiyyətləri müxtəlif olsa da, nəticə eynidir. Bu nəticə isə təkəbbürlük, riya, mənəmçilk və digər rəzil sifətlərdir ki, bəndəlik məqamından qırır. Ayırır insan adlanan varlığı. «Yox!» deyir bununla da nicata, qurtuluşa. Tərk edir RƏBBİNİN rəhmət fəzasını. Özündən də aşağı varlıqlara, maddiyyata qucaq açır və bəşər övladının Qiyamətə qədər bəndə olmaq missiyasını dəfn etməyə söz verən lənətlik iblisə pənah aparır. Bu yadlaşma, özgələşmə, qəribləşmə səbəb olur bəndə sözünün önünə "şər" sözü həkk olsun. Yaradılmışların əşrəfi «şər bəndə» səviyyəsinə enir. İman - küfrə, sədaqət - xəyanətə, izzət - zillətə çevrilir. Artıq onunla fəxr edilmir və aid olur o zümrəyə ki, iblis "əhsən" deyir və öz qulu, itaətkarı edir onları.
Bütün bunlara baxmayaraq, son vücuda, son nəfəsə, son ana qədər RƏBBİ onun intizarındadır. Düzdür, bəndə dönük cıxmış, yenidən bağlanmağa, aid olmağa heç bir ümid yeri qoymamış, amma RƏBBİ tərəfindən bir gozlənti var. Qulu qulluqdan, bəndəsi bəndliyindən çıxsa da, O, yaratdığından qırılmamış, özünə bənd etdiyindən ayrılmamış və öz RƏBBliyindən çıxmamışdır.
Bu son bağlantı, son ümid, son bir çağırış ki, hec vaxt qırılmayan bir ip olub adına TÖVBƏ İPİ deyilir. Bu - iblisin məhrum olduğu. insana isə lütf olunan son imkandır. Bu "bəndə" bağlanıb həqiqi BƏNDƏ olmaq ümidi ilə. Bu o ümiddir ki, bizləri 313 nəfər həqiqi bəndədən biri etsin! AMİN.
Bənd ol, bəndəlik et, ehtiram eylə Rəbbinə
Ruhuna ver dirilik, ehtiram eylə Rəbbinə
Gərək ki, olmayasan aləmdə şər bəndə
Kamal istəyən insan, ehtiram eylə Rəbbinə.
Əli Ağayarov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi
Комментариев нет:
Отправить комментарий