четверг, февраля 28, 2008

"SALAM OLSUN SƏNƏ, EY QARAGÜNƏ OĞLU QARAGÜNƏ"

Yəqin ki, bir çoxlarınız AŞPA-nın Azərbaycan üzrə məruzəçisi A.Herkelin dünya sivilizasiyası incilərindən olan Azərbaycanın zəngin tarixindən xəbər verən «Kitabi-Dədə Qorqud» əsərini eston dilinə tərcüməsindən xəbəriniz var. Yüz illər keçməsinə baxmayaraq, öz təravətini təzə-tər saxlayan bu tarixi əsər hələ yüz illərdən sonra da bir çox dillərə tərcümə olunacaq və milyonlarla insanlar «Kitabi-Dədə Qorqud» ibrətlərindən bəhrələnəcəkdir.
Doğma şəhərimizin tarixi abidələrinə əl gəzdirib bu abidələri "müasirləşdirənlər" (başıbəlalı İçərişəhər kimi) nədənsə «Kitabi-Dədə Qorqud» boylarını müasirləşdirməkdən vaz keçirlər. Və nəticədə böyük bir boşluq yaranır. Dədə Ozanın qopuzu nədənsə indi heç yada düşmür. Axı Dədə Ozan heç vaxt bu eldən-obadan ayrı olmayıb. Bütün el şənliklərində soy-soylayan, boy-boylayan elin gözü qarşısında qan töküb ad çıxaranlara "Qazan", "Buğac" adlarını verən Dədə Ozandan indi səs-səmir yoxdur.
Düzdür zəmanə dəyişib indi "ağ", "qırmızı", "qara" çadırlar sehirli qutuda EFİR deyilən meydanda qurulur. Və camaatın da gözü sehirli qutunun güzgüləndirdiyi bu meydana dikilir.
Meydanda isə Qalın Oğuz bəylərinin gözü qarşısında kəllə-kəlləyə gələn millət adından yumruqlarını işə salanlar tam adsız qalır. Bir çox "ulduzlar" adlarının olmamağından şikayətlənir.
Hansı ki, Dədə Ozan belə meydanlarda cəng edənlərə "Qazan", "Buğac" adlarını əsirgəmirdi.
Və ya illərlə övlad arzusunda olan ailəyə övlad sevinci nəsib olur. Ata bu sevinci paylaşmaqdan ötrü düşdüyü borcdan çıxmamış "İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi"ndən Vüqar müəllim bəyan edir ki, körpənizin artıq 270 dollar borcu var.
İndi bu xəbəri məsum körpəyə kim və necə desin?
Valideyn isə əziz İslam Peyğəmbərinin buyruğu ilə körpəsinin qulağına ancaq və ancaq azan və iqamə deyə bilir. Uşağa borcunun olmasını deməyə isə ata cəsarət etmir.
Bəli bu vaxt Dədə Ozan yada düşür. Əgər o, bu gün aramızda olsaydı körpənin beşiyi başında durub qopuzu sinəsinə basardı və: "SALAM OLSUN SƏNƏ, AY QARAGÜNƏ OĞLU QARAGÜNƏ deməklə uzun bir boy boylardı.
İndi siz də mənim sözümü təsdiq edərsiniz ki, təzə boylar yarana bilər. Elə boylar ki, mütərcimlərin dilinə daha yatırımlı.
Diqqət edin görən Herkel qağa hansı boyu daha tez tərcümə edə bilər "Salur Qazanın evinin yağmalanması" boyunu, yoxsa azadlığı tələb olunan "Mətbuatın yağmalanması" boyunu.
Nə isə belə mətləblərə toxunsam, təvazökarlıqdan uzaq olmasın, yeni "Oğuznaməni" ərsəyə çatdıra bilərəm. Burada bir məsələyə diqqət edək. Təsəvvür et ki, bir həvəskar yazar əlinə qələm alır ki, cızmaqara etsin elə bu vaxt Dədə Ozan gəlir: "Oğul bu qələmlə haqqdan yazacaqsansa, Allah sənə yar olsun. Yox əgər haqqdan özgə yazacaqsansa...". - bu vaxt Dədə Ozan qələmi yazarın əlindən alır və əlavə edir: «Qoyma Qaraca Çobanın sapandını toz örtsün!».
Dediyim də elə budur ki, nə qədər ki, Dədə Ozan elin-obanın arasında idi, o zaman elin də alqışı-alqış, qarğışı-qarğış idi.

Təbiət Hüseynov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi



Комментариев нет: