Duanın qəbul olma şərtləri

İnsan qəlbi və ruhu dua vasitəsilə Allah ilə yaxın bağla bağlanır. Okeana qarışmış bir qətrəni xatırladır o.

O böyük varlığa mənəvi bağlılıq nəticəsində insan qüdrətə çatır. Dua bir növ ürəyin və fikrin oyanması və ilahi qüvvə ilə batini bağlılıq deməkdir. Həzrət Əli (ə) buyurur: "Allah qafil ürəklilərin duasını qəbul etməz".

İslami mənbələrdə duanın qəbul olma şərtləri verilir:

1. Duanın qəbul olması üçün qəlb və ruhunuzu pak tutun, günahlarınızdan tövbə edin və ilahi rəhbərlərdən ilham alın.

İmam Cəfər Sadiqdən (ə) hədis vardır: "Nəbadə sizlərdən hər hansı biriniz Allaha, əvvəl həmd və səna demədən, Peyğəmbər (s) və onun alisinə salam göndərmədən və sonra Allah qarşısında günahını etiraf etmədən dua etsin."

2. Mallarınızın qəsbi olmamasını təmin edin və haram şey yeməyin.

Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql olunur: "O kəs ki, duasının qəbul olmasını istəyir, gərək yeməyi və qazandığı pak olsun".



3. Fəsadla mübarizədən, haqq yoluna dəvət etməkdən əl çəkməyin. Belə ki, o kəslər ki, əmr-be-məruf və nəhy-əz-munkəri tərk etsə, duası qəbul olmaz.

Həzrət Peyğəmbərdən (s) hədis nəql olunur: "Gərək yaxşılıqlara dəvət və pisliklərdən çəkindirmə edəsiniz, yoxsa hər nə qədər dua etsəniz qəbul olmayacaqdır".

4. Allah ilə bağladığınız əhdə əməl edin. İman, saleh əməl, əmanətdarlıq və düzgünlük kimi xüsusiyyətlər duanın qəbul olma şərtlərindəndir. Hər kim ki, Allah qarşısında öz əhdinə vəfa etməsə, gərək Allah tərəfindən duasının qəbul olması intizarında olmasın.

Bir nəfər Həzrət Əliyə (ə) dualarının qəbul olmamasından şikayət edib, «Bəs Allah hər dua edənin duasını qəbul edəcəyini söyləyir?» - deyə sual verib.

İmam cavabında buyurur ki, sizin qəlbiniz və fikriniz neçə şeyə xəyanət etmişdir:

1-Siz Allahı tanımısınız, amma onun haqqını yerinə yetirməmisiniz, ona görə də sizin Allahı tanımağınız halınıza heç bir fayda verməmişdir.

2-Siz Allahın Elçisinə (s) iman gətirmisiniz və sonra sünnəti ilə müxalifət etmisiniz.

3-Onun kitabını oxumusunuz, amma ona əməl etməmisiniz. Dediniz ki, eşitmişəm və itaət etmişəm. Amma sonra müxalifət etmisiniz.

4-Siz deyirsiniz ki, Allaha küfr etməkdən qorxursunuz, amma bəzən elə işlər görürsünüz ki, buna yaxın şeylər olur.

5-Deyirsiniz ki, Allah mükafatına əlaqəniz vardır, amma bəzən elə şeylər edirsiniz ki, ondan sizi uzaqlaşdırır.

6-Allah nemətini yeyirsiniz, amma ona şükr etmirsiniz.

7-Sizə əmr etmişdi ki, şeytandan uzaq olasınız, iddia edirsiniz ki, şeytan sizin düşməninizdir, amma əməldə onunla müxalifət etmirsiniz.

8-Siz xalqın eybini nəsəbuleyn hesab edirsiniz və öz eybinizi isə heç saymırsınız. Bu halda necə intizar edərsiniz ki, dualarınız qəbul olsun. Təqvanızı gücləndirin, əməllərinizi salih edin, əmr be məruf və nəhy əz munkər edin ki, dualarınız qəbul olsun.

Nəticə olaraq, bunu deyə bilərik ki, sadəcə dildə dua etmək heç bir fayda verməz. Duanı etməmişdən qabaq insan gərək günahlarına görə tövbə etsin, Allaha həmd və səna desin, haram yeməsin, fəsadla mübarizə aparsın, əhdinə sadiq olsun və duanı xalis niyyətlə, ürəkdən etsin. Ancaq bundan sonra inşallah ki, dualarımız qəbul olar.

Məşhədi Xanım,

«Dəyərlər»

Yalan bütün günahların mənşəyidir

İslam rəvayətlərində yalan "Günahların açarı" hesab olunur. Əli (ə) buyurur: "Doğruluq yaxşı işlərə, yaxşı işlər isə beheştə dəvət edir".

İmam Muhəmməd Baqirdən (ə) hədis oxuyuruq ki, «Allah Təala şər və pis işlər üçün qıfıl qoymuşdur və bu qıfılın açarı şərabdır. Sonra isə əlavə edir: yalan şərabdan da pisdir».

İmam Həsən Əsgəri (ə) buyurur: "Bütün pisliklər bir otaqda yerləşir və onun açarı yalandır".

Yalan ilə günah bir-biri ilə sıx rabitədirlər. Belə ki, günahkar insan heç zaman doğru söyləyə bilməz, çünki doğru söz onun rüsvayçılığına səbəb olar və günahın səbəbini ört-basdır etmək üçün mütləq o şəxs yalan deməlidir.

Başqa sözlə desək, yalan insanı günah qarşısında azad buraxır və doğruluğa məhdudiyyət qoyur. Yalan danışan insan daim təşvişdədir, çünki günahkardır. Günahlarının üzə çıxmasından qorxan bu şəxs əvvəl yalan işlədir sonra isə hədislərdə deyildiyi kimi başqa günahların da qapısını açmış olur. Kiçik saydığımız bir yalanın bu qədər fəsadlar yaradacağı heç ağlınıza gələrdimi?

Yalan imanla harmoniya yaratmır, yəni onunla uyğun gəlmir. Belə ki, hədisdə belə oxuyuruq: "Peyğəmbərdən (s) soruşdular ki, imanlı insan mümkündürmü ki, qorxaq olsun? Deyir: Bəli. Yenə soruşublar: Mümkündürmü ki, paxıl olsun? Buyurdu: Bəli. Mümkündürmü ki, yalançı olsun? Buyurdu: Xeyr."

Çünki yalan nifaqın nişanələrindən sayılır və nifaq da imanla uyğun gəlmir. Bu haqda Həzrət Əlidən (ə) hədis nəql olunur: "İnsan heç vaxt yalanı tərk etmədən imanın dadına baxa bilməz, istər zarafatla olsun, istərsə də ciddi."

Yalan insanların etimad və etibarını da məhv edir. Düzgünlüyə çatmaq və yalanı tərk etməyin ən mühüm dəlillərindən biri də elə budur. İslam hədislərində oxuyuruq ki, din rəhbərləri həmişə yalançı tayfa ilə dostluqdan uzaq olmağı tövsiyə edirlər, çünki onlar etimad edilməli insanlar deyildirlər. Həzrət Əli (ə) də bu haqda buyurur: «Yalançılarla dostluqdan çəkinin, çünki onlar ilğım kimidirlər. Uzağı sənin üçün yaxın və yaxını sənin nəzərində uzaq göstərərlər».

Beləliklə nəticədə deyə bilərik ki, kiçik saydığımız və ona çox əhəmiyyət vermədiyimiz yalanı uşaqlara gərək kiçik yaşlarından tanıdaq və onun törətdiyi fəsadla tanış edək ki, böyüyəndə günah əhli olmasınlar və yalan danışan insanlardan uzaq olsunlar. Çünki yalan bütün günahların qapısıdır, o qapını aralasan günah aləminə daxil olmuş olarsan. Allah bizə o qapını açmaq tofiqi nəsib etməsin! Amin!

Məşhədi Xanım

«Dəyərlər»

ƏSL “KİŞİLİK” MƏKTƏBİ

(Bir əsgərin tarixcəsi)

Bura “N” saylı hərbi hissədi. Mən də artıq bir neçə vaxdır ki, burada qulluq edirəm. Əslində mənim qulluq etdiyimi başqaları deyir. Mən bu çür yaşayışa qulluq yox, istirahətdə keçən on səkkiz ay deyərdim. Nəyə görə belə deyirəm, indi sizə izah edərəm.

Deməli, mənim on səkkiz yaşım olan kimi həvəslə hərbi hissədən gələn “çağırış vərəqəmi” gözləyirdim. Amma o vərəqə gəlmirdi ki, gəlmirdi. Dostlarım isə bir-bir vətənə olan borclarını ödəməyə gedirdilər. Düzünü desəm, onlara paxıllıq eləyirdim. Nəhayət bir gün o gözlənilən an gəldi, evimizin qapısını bir nəfər döyüb “çağırış vərəqəsini” mənə verdi. Həmin gün evdə toy-bayram idi.

Nəhayət. pal-paltarımı yığıb getdim vətənə borcumu ödəməyə. Çünki, heç kəsə borclu qalmağı xoşlamıram.

İlk gün üç-dörd əsgər mənə yaxınlaşıb “çibimdə nə var, ver bizə” - dedi. Çox təəccüblü halda onlara baxdım. Və onlardan şikayət edəcəyimi söylədim. Elə bunu demişdim ki, gözüm yumuldu. Gözümü açanda başımın üstündə iki həkim dayanmışdı və məni ayıltmağa çalışırdılar. Sonradan başa düşdüm ki, o iki əsgər məni o qədər döyüblər ki, huşumu itirmişəm.

Nə isə. Özümə gələndən sonra onlardan şikayət ərzəsi yazmaq fikrinə düşmüşdüm. Ancaq mənim bu fikrimi eşidən mənə nəyə görəsə gülürdü. Axırda biri mənə başa saldı ki, onlar “dembel”di, sən isə “molodoy”san. Onların səni döyməsi normaldı. Bu adı etik qaydalardı. Hər kəs bu mərhələni keçməyə məcburdu. Bu hərbi hissənin «mənəvi» nizamnaməsində yazılıb.

Bir necə ay mən hər iki gündən bir döyülürdüm. “Dembel” deyilən o məxluqlar təkcə məni yox, mənimlə birlikdə gələnlərin hamısına bu “qanunu” tətbiq edirdilər. İş təkcə döyülmək də deyil. Yeməyimizi əlimizdə alır, bizə evdən gələn paketlərin əsl sahiblərinə çevrilirdilər. Bəzən bizi düzüb mənəvi təziqlər edirdilər – söyürdülər, alçaldırdılar.

Biz də bunların heç birinin cavabını vermirdik. Çünki, adi halda etdiklərinin on qatını edirdilər cavab qaytaranlara. Ancaq ürəyimizdə biz də onlara ağzımıza və ağlımıza gələni deyirdik. Təkcə təskinlik tapdığımız bu olurdu.

İndi, şükür Allah, hər şey qaydasındadı. Çünki o məxluqlar yoxdu. Çıxıb gediblər evlərinə. Və bu səfər “dembel” olmaq sırası məndədi.

Mənim “dembel” həyatım çox qəribə keçir. Təkcə onu deyim ki, hərbi hissə tarixində mənim kimi “dembel” görməyib. Belə ki, keçən dəfə dostlarımdan biri dedi ki, əvvəlkilər mənim yanımda “toya getməli” imişlər.

Mən indi “molodoy”lara elə divan tuturam ki, adlarıda yadlarından çıxır. Nə edim axı bu qanundu və hamı qanuna əməl etməlidi. Mən də hərbi hissənin bu «mənəvi» nizamnaməsinə layiqincə əməl edirəm.

Bu yaxınlarda mənim qəhramanlığıma aid bir qısametrajlı kinoda çəkilib. Yəqin onu mətbuatda görmüsünüz. Orada mənim bacardıqlarımın və etdiklərimin heç bir faizi də göstərilmir. Burada kəsf etmişəm ki, məndə çoxlu potensial var imiş.

Kəşf etdiyim ikinçi şey isə kişilik anlayışı olub. Sən demə mən kişiliyi səhv başa düşürmüşəm. Əsgərliyə gəlməmişdən əvvəl elə bilirdim ki, kişilik qeyrətli olmaq, vətəni sevmək, məzlumu qorumaq və daima haqlının yanında olmaq deməkdi.

Ancaq indi baxıram ki, nə qeyrət, nə zad. Və ya nə vətəni sevmək, a kişi! Vətəndən mənə nə? Mənim hərbi hissədəki əsl işim zəifləri döymək, “molodoylara” öz yerini bildirmək və onların yemək payını, paltarlarını əlindən almaqdı. Məhz əsl kişilik də budu. Əsl kişilik budur ki, səni söyələr, sən də onlara heç nə deməyəsən. Çünki bu yazıq “molodoy”lara mən hərbi hissənin «mənəvi» nizamnaməsini oxuyanda ən azı ürəyində ağlına və ağzına gələni mənə deyirlər. Və mən də bunu bilirəm. Amma bu mənim vicdanıma təsir eləmir. Belə çıxır ki, mənim qeyrətim yoxdu? Yox, bu əsla belə deyil! Bu – əsl kişilikdi.

Yoxsa qabaqlar xam xəyal ilə yaşayırmışam. Sağ olsun, bura mənə doğrudanda kişilik dərsi keçdi. Sən demə əsgərlik əsl kişilik məktəbi imiş.

Xəqani Səfərov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Yəhudi professor necə sionist terrorizminin qurbanı oldu

Diqqət, diqqət! Sionistlər həqiqətləri etiraf etməyə başlayaraq öz yalan və böhtançı mahiyyətindən vaz keçmiş kimi özlərini göstərməyə başlayıblar. Əcəba, nə baş verir? Məgər bütün bünların baş verməsi üçün vəzifədən getməkmi (oxu: uzaqlaşdırılmaqmı) lazım idi?! Yoxsa daldan atılan daş həm topuğa, həm də başa dəyib? Sizi çoxda intizarda qoymayaraq keçirəm mətləbə.

Hadisələrimiz cərəyan edir işğalçı və sionist İsrail rejiminin düz gübəyində. Mətləbi bir qədər də konkretləşdirsək, sionist hakimiyyətin siyasət dəhlizlərində. Dəyərli oxucu, bundan belə deyəcəklərimi oxuyanda yəqin ki, sən də deyəcəksən ki, Olmertin sağ başı, yox, sağ qapazı kəmfürsət qonşularımızın təpəsinə. Nə baş verir?

Adı rüşvət alma qalmaqalına qarışan, vəzifəsindən sui-istifadələr etdiyi üçün hazırda işğalçı İsrailin baş nazirliyi ilə vidalaşan E.Omert haqqında 8 dəfə məhkəmə dinləmələri aparılmışdır. Xatırladım ki, sözügedən işğal olunmuş ərazidə bundan öncə belə bir siyasi məhkəmə qalmaqalı sionist prezident Moşe Katsavla yaşanmışdı. O, prezident dəftərxanasının müdiri Alefə qarşı qeyri-qanuni və zorakı əxlaqsızlıqda ittiham edilmişdi.

Mətləbdən uzaqlaşmadan qayıdaq sionist eks-premyerin üzərinə. Olmertlə bağlı məhkəmə dinləmələri sonda onun məcburu istefası ilə nəticələndi və tarixdə baş verməyənlər də məhz bundan sonra baş verməyə başladı. Başladı, nə başladı!!!

Öncə Olmert istefa ərəfəsində Məbəd dağının mühafizəsi üzrə İslam Şurasına qədim Qüds ərazisində Qurandan bəzi surələrin həkk olunduğu gips lövhələrin təmirinə icazə verir. Sonra o, deyir: "Böyük İsrail sərsəm planı başa çatıb. Artıq belə bir ideya mövcud deyildir. Hər kim belə bir şeyi iddia edərsə, özünü aldatmışdır". Yəni, bu sadəcə illüziyadan başqa bir şey deyildir. O, "İsrail 1967-ci ildəki sərhədlərinə qayıdaraq işğal etdiyi Suriyanın Holan Təpələrini və Şərqi Qəzzanı azad edərək həqiqi sahiblərinə qaytarmalıdır. 40 ildir süni səbəblər uydururuq, Fələstin xalqına münasibətdə səhv siyasət yeridirik və mən özüm bu səhvi edənlərin birincilərindənəm", - deyə etiraf edib.

İsrailə 990 gün baş nazirlik etmiş Olmert "Kadima"-dakı lider dəyişikliyindən sonra rəsmi istefa ərizəsini rejim başçısı Şimon Peresə təqdim edir. Bununla da hazırkı xarici işlər naziri və baş nazirin müavini Tsipi Livniyə rejimin hakimiyyət dəhlizlərinə yol açır. Livninin kimliyinə isə, qismət olsa, növbəti köşədə daha geniş toxunarıq. İnşaallah. Qayıdaq Olmertin növbəti addımlarına.

Çox keçmir ki, İraildə "yəhudi terrorizmi" termini meydana gəlir. 73 yaşlı Zeev Sternhellin səhər evinin qarşısına atılan bombanın partlaması nəticəsində oldürülmüşdü. O, İsrail məskunlaşmalarına qarşı çıxması ilə tanınmış, həm də İsrailin Qəzzaya tətbiq etdiyi embarqoya da qarşı çıxmışdı. İsrailli professor İsrail mühasirəsini "əxlaqa sığmayan və təsirsiz" olaraq xarakterizə etmişdi. Müharibə əleydarı, İbrani universitetinin professoru Sternhellenə bu sui-qəsd İsraildə böyük əks-səda doğurur. Qəzetlərin əksəriyyəti bu terror hadisəsini "yəhudi terrorizmi" başlığı altında dərc edirlər. Nəticədə baş nazir işğal olmuş ərazidə gizli təşkilat olduğunu etiraf edərək "İsrail məskunlaşmasına qarşı çıxan professora bomba hücumunu təşkil edən gizli təşkilatdır. Bu hücumu təşkil edənlərin gizli bir yəhudi təşkilatı olduğunu" açıqlamalı olur.

Bütün etiraflarının həqiqiliyinə rəğmən ekspertlər Olmertin bu addımlarını heç də fələstinlilərə urəyi yandığından deyil, sadəcə günahı sionist rejimin digər rəhbərlərinin boynuna yıxmaq istəyi kim dəyərləndirirlər.

Mehdi Fərəc
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Fitrə, yoxsa kəffarə?!

Mübarək Ramazan ayının sonu gəlib yetişməkdədir. Və ayın sona çatması iman əhlini heyfsləndirir: - Kaş ki, bu ilahi ay bitməyəydi! Kim nə bilir növbəti Ramazan ayına hansı halla çıxmaq bizə nəsib olacaq. Ömür vəfa qılacaq, ya yox.

Ramazan ayı öz nemətlərini bəndələrinə əsirgəməyən uca Rəbbimizin bəşər övladına bir hədiyyəsidir ki, bəndə paklansın, nə vaxtsa etdiyi qələti təkrar etməsin.

Rəbbinə iman gətirən bəndə də anlayır ki, bu ilahi ziyafət ayında behişt qapıları açıq, cəhənnəm qapıları isə bağlıdır. Xüsusi qeyd etməyə ehtiyac var ki, bu ay şeytanın əli-qolu bağlı olur. Əlbəttə, bu sadaladığımız sözlər sizlərə mübarək rəvayət və hədislərdən məlumdur. Amma gözünüzlə görüb qulağınızla eşitdiyiniz, şahidi olduğunuz hadisələr sizdə cürət yaradır ki, deyəsiniz "şeytanın əli-qolu heç də həmişə bağlı olmur".Çünki onun elə dostları var ki, "səni darda qoymarıq" deyib lənətlyi tam surətdə əvəz etməyə çalışır.

Nə isə şeytana və onun dostlarına cəmən lənət deyib, keçirəm söhbətimin əsas məğzinə. Mənə gələn zənglər, məktublar və onların içərisindəki suallardan az qalmışdı özümü elm əhli sayım (bax bu - şeytan vəs-vəsəsidir). Suallar məmləkətin halından xəbər verdiyi üçün sizinlə paylaşmaq istədim. Suallar demək olar ki bir növ ümumi idi. Biri sual edirdi: suyumuz yemək-içməyə çatmır dəstəmazı necə alım? O biri hamamdan zəng vururdu: su kəsilib, sabun gözümü çıxarır, necə paklanım? Digəri həyacanla soruşurdu: qara rəngli su ilə qüsl almaq olar, ya yox (bulanıq, lil suyu nəzərdə tuturdu)?

Hörmətli oxucu elə zənn etməsin ki, mən Azərsu işçisiyəm. Bu qəliz sualları cavablandırarkən mən təyəmmüm cavabını qaralayırdım. İndi siz də hiss etdiniz ki, bu ilahi ziyafət ayında Azərsu nə qədər "savab"aparıb. Deyilmi?

Növbəti suallar marşrutdan gəlirdi: "Probkadayam", mənzil başına çatmamışam, yolun yarısı qəsr sayılmır ki? Və yaxud digər orijinal bir sualdan anlamaq olurdu ki, şəhər meriyasının payına nə qədər "savab" düşür: Küçədəki zibil qutusundan gələn qatı qoxu burnumu "deşir" - orucumu batil etməz ki? İndi mən nə etməliyəm ... ...?

Mən də halımı pozmadan təmkinlə cavab verirdim ki, orucunuzun batilliyi barədə dəqiq cavab deyə bilmərəm, ancaq lütfən söyüş söyməyin.

Əslində bu suallar məzlum xalqın (və yaxud iqtisadiyyatı hər gün dirçəlişdə olan xalqın) gündəlik həyat tərzindən doğur.

Yuxarıda sadaladığım suallar məzlum sualları idisə, harın suallar da az deyildi. Hansı ki, il boyu başqasının malını yeməkdən boynu şişmanlaşmış, bəzi acgözlər mədələrinin "deşik" olmasından şikayətlənirdilər: Hiss edirəm mədəmdə yara var, mənə oruc tutmaq olar, ya yox?

Mən də belə cavab verdim: siz ilahi ziyafətə tam yararsızsınız.

Yadıma düşmüşkən sizə bu yerdə bir lətifə danışım. İmanı tərk etmiş bir kişi oruc tutmaq istəmir. Səbəbini soruşanlara da deyir ki hələ ayı görməmişəm. Üstəlik öz-özünə söz verir ki, göyə baxmasın - birdən ayı görmüş olar. Bu minvalla ayın üçdə ikisini yola verir. Bir gün gecə vaxtı çay kənarı ilə gedərkən birdən ayın şəklini suda görüb qəzəblənir, ağacını suya vura-vura: «Nə gözümə girirsən, nə istəyirsən məndən? Səni görmək istəsəydim elə göyə baxardım. Gözümə girsən də orucu tutan deyiləm!».

Son günlərdə məndən soruşulan sualları da sizə nəql edim ağlar gözünüz gülsün. Günün duasını oxuyub qurtarmışdım və Rəbbimdən məğfirət, eyblərimi örtməyi, elmimin artmasını (o cümlədən, tanışların suallarını cavablandırmaq üçün) diləyirdim ki, birdən zəng gəldi. Tanış səs idi. Söylədi ki, rəsmən buyurublar sentyabrın 30-u bayramdır. Ayı görməmiş ağzı oruclu bayram namazı qıla bilərəmmi? Cavab verdim ki, bunu psixoterapevtdən soruş. Növbəti sualı isə daha maraqlı oldu: Ayı görməmiş orucumu açıb bayram namazı qılsam, mənə fitrə vermək vacibdirmi? Cavab verdim ki, qaqa, bu halda sənə fitrə yox, kəffarə vermək vacibdir.

Sonda təkrarən qeyd edim ki, Uca Allah orucu ona görə vacib edib ki, "...bəlkə təqvalı olasınız".

Təbiət Hüseyn
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Tullantılardan xristian məbədi tikilir

Şotlandiyanın «Scotland» qəzetinin verdiyi xəbərə görə ölkənin qərb limanlarından olan Qlazqo şəhərində yaxın zamanlarda “ekoloji təmiz”, daha doğrusu, emal edilmiş zibil tullantıları əsasında kilsə məbədinin tikintisinə başlanılacaq. Məbədin tikintisində dəmir bankalar, avtomobil şinləri, lazımsız taxta parçaları və buna oxşar materiallardan istifadə olunacağı nəzərdə tutulur. Bu cür qeyri-adi layihə Şotlandiya Kilsəsinin (Church of Scotland) keşişi cənab Kristofer Rou təşəbbüskarlığı ilə irəli sürülüb.

“Tikinti materiallarının” ucuzluğuna baxmayaraq, ilkin hesablamalara görə kilsə binasının inşası 500-750 min funt sterlinqə (təqribən 1000-1500 milyon $) başa gələcək ki, bunlardan artıq 43 min funt Şotlandiyanın İqlimin mühafizəsi Fondu tərəfindən ayrılmışdır. Bu pullar qeyri-adi binanın tikinti və xidmət üsullarının tədqiqinə sərf olunacaq. Allaha ibadət zallarından, toplantı otaqlarından və kiçik kafedən ibarət olacaq yeni kilsə binası Qlazqonun ən hündür məntəqələrindən birində, mərkəzdən cəmi 5 km aralıda ucaldılacaq. Müqayisə üçün deyək ki, ənənəvi üsul və materiallardan istidfadə olunacağı təqdirdə kilsənin tikintisi 1,5 mln funta (3 milyon doll.) başa gələcəkdi.

Kristofer Rounun sözlərinə görə dindarlar kilsəni “öz güclərinə və özləri üçün tikmək” ümidində olduqlarını bildiriblər. (“Vokruq Sveta” jurnalı)

Leyla Abbasova
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Tərbiyədə Allah xatırlaması

Artıq Mübarək Ramazan ayını geridə qoymuşuq və inanırıq ki, bu mübarək ayda edilən ibadətlər və dualar Allah dərgahında dərəcəyi-qəbula çatmışdır. Ancaq mübarək Ramazan ayından sonrakı günlərimizdə bu ayda əldə etdiyimiz mənəvi bəhrələrdən faydalanma ən mühüm məsələlərdəndir. Xüsusilə bu ayın insan tərbiyəsinə verdiyi önəm il ərzində tərbiyə mövzusuna diqqətimizi davamlı etməlidir.

Tərbiyə günümüzün ən ciddi məsələlərindən biridir. İnsanları zaman-zaman düşündərən tərbiyə mövzularından biri də övlad tərbiyəsi məsələsidir. Görəsən övladlarımıza düzgün tərbiyə verməyi nə vaxtdan başlamalıyıq? Nə etməliyik ki, övladlarımızın tərbiyəsi fitrətlərinə uyğun Allaha tərəfə hərəkətdə tərbiyələnsinlər.

Tərbiyə dedikdə ilk oncə övladla valideyn münasibətləri yada düşür. Övlad - Allahın insanlara əta etdiyi ən böyük nemət və həsənədir. Hədisdə buyurulur: "Övlad cənnət güllərinə layiq güllərdəndir". Onlarsız həyat soyuq və darıxdırıcı, onlarla isə şirin və məsuliyyətlidir. Belə ki, bu behişt gülləri ancaq düzgün tərbiyə olunarsa, xoş ətirli olar.

İslam buyurur ki, övlad arzusunda olun, çünki o, insan səadətinə səbəb olur. Uşağın tərbiyəsi təməli qoyulan gündən başlanır. Hamilə olan ananın hər günü və hər ayı üçün xüsusi dualar və Quran ayələrini tilavət etmək məsləhət görülür və körpə hələ dünyaya gəlməmişdən qabaq ilahi kəlamlar ilə yoğrulur və Allah sözü ilə inkişaf etməyə başlayır. Təməli «bismillah»la qoyulan bu körpə doqquz ayın doqquzunda da hər bir aya məxsus ayələr eşidir, anasının qıldığı gecə namazlarının, cümə qüsullarının şahidi olur.

Elə ki, dünyaya qədəm qoydu, azan və iqamə ilə həyatdakı yaşayışına addım atır. Yeddi günlüyündə əqiqə qurbanlığı kəsilərək, salamatlığına və xəstəlikərdən uzaq olmasına zəmanət verilir. Saçı kəsilərək onun ağırlığında qızıl və ya gümüş zəkat verilir.

Müsəlman olmayan bir kəs deyə bilər ki, axı bunların tərbiyəyə nə dəxli var? Bəli, əslində çox dəxli var. Belə ki, xəmiri bismillah və Quran kəlamları ilə yoğrulan körpə ömrü boyu Allahı inkar edə bilərmi? Dünyaya qədəm qoyduğu gündən Allahın, Peyğəmbərin (s), İmamların (ə) adını eşidən bir məsum körpə tam harmoınik bir vəziyyətdə tərbiyə almış olur. Bəs bu tərbiyə deyil, bəs nədir?

Dil açmağa başlayan körpəyə Allahu-Əkbər öyrətmək bir daha onun yaradanının Tək Allah olduğunu yada salmaqdır. Həyatının ilk yeddi ilini şah təki münasibət bəslənilən bu körpədə şəxsiyyət və özünü tanıma formalaşır. Sonrakı yeddi ildə ciddi nəzarət altında tərbiyə olunan uşaqda məsuliyyət və cavabdehlik hissi formalaşır. Ondan sonrakı yeddi ildə isə artıq yetkinlik çağına qədəm qoyan bu uşaq məsuliyyətli bir şəxsiyyət kimi ailədə məsləhətçiyə, söz sahibinə çevrilir. Onun bu dövrü dini baxışlarının möhkəmlənməsini tələb edir. Çünki o, axtarışdadır. Hələ dünyaya gəlməmişdən zatının, fitrətinin yoğrulduğu o həqiqətin axtarışındadır. O həqiqətin axtarışındadır ki, hələ ana bətnində doqquz ayın hər günü onun adını və kəlamlarını dinləyirdi. O həqiqətin ki, dünyaya göz açdığı gündən onun adını eşidərək, həyata qədəm qoymuşdur. Bəli bu həqiqət həmin İlahi qüvvə olan Allahdır!

Məşhədi Xanım, «Dəyərlər»

Duanın həqiqi mənası

Bəndələrin Allah ilə rabitəsinin bir növü də dua və münacatdır. Dua özü də bir ibadətdir və hər bir ibadət öz növbəsində insanı ilahi qurbə yaxınlaşdırır. Əslində, insan öz iradəsini möhkəmləndirmək və narahatlıqları aradan qaldırmaq üçün söykənə biləcəyi bir qapı axtarır və buna ehtiyac duyur. Dua isə insanda ümid çırağını yandırır.

Əksinə, duanı yaddan çıxardan insanlar müxtəlif fəsadlara yol verirlər.

Tanınmış psixoloqlardan biri dua haqqında belə demişdir: "Dua etməyən millət məhvə məhkumdur. O ictima ki, dua etmə ehtiyacını məhv etmişdir, fəsad və cinayətdən amanda olmayacaqdır. Əlbəttə bunu da yaddan çıxartmaq lazım deyildir ki, ancaq səhərləri dua edib, bütün günü duanı yaddan çıxartmaq heç bir fayda verməz. Duanın davamlı etmək lazımdır və hər bir halda diqqətli olmaq lazımdır ki, lazımı təsiri əldə edəsən".

Duanı təxirə salanlar duanın mənasından qafildirlər. Belə ki, duanın mənası o deyildir ki, təbii vasitələrdən əl çəkək və onun yerinə zahirdə dua edək. Əksinə, duanın mənası odur ki, məqsədə çatmaq üçün hər cür çalışmalar və səylərlə yanaşı, duaya da müraciət etməkdir.

Allaha sığınaraq, Ondan ümid və hərəkət ruhu alaq və nəhayətsiz kömək sahibi olan O varlığa dua edək.

Dua o zaman ki, rahatlıq yaratdı, insan fəaliyyətlərini qəhrəmanlıq ruhuna, şənliyə vadar edir. Dua edənin xarakteri də dəyişir. Belə ki, rəftarında mətanət, daxili rahatlıq və şadlıq hiss olunur, yəqinliklə dolu olan çöhrəyə malik olur. Bu qüdrətin təsiri altında geri qalmış xalqlar belə öz əqli və əxlaqi qüvvələrini gözəl şəkildə işə sala bilər və ondan daha çox bəhrələnə bilərlər.

Təəsüflə onu deməliyik ki, duanı həqiqi simada tanıyan insanlar çoz azdırlar.

İnsan dua vasitəsilə ilahi feyzi daha çox dərk etmək üçün diqqət və ləyaqət əldə etmiş olur. Təbiidir ki, təkamülə çatmaq yolunda olan çalışmalar Allah qanunlarına təslim olmağa bərabərdir. Və onu da qeyd etmək lazımdır ki, ibadətin müsbət tərbiyyəvi əhəmiyyəti vardır, əlbəttə ki, dua da ibadətin bir növü olduğundan bu təsirlərə malik olacaqdır.

İmam Cəfər Sadiqdən (ə) hədis vardır: "Allah dərgahında elə dərəcələr vardır ki, duasız heç kim ona çata bilməz". Və başqa hədisdə o Həzrətdən (ə) belə nəql edilir: "Çoxlu dua edin, çünki dua Allah bəxşişinin kilidi və hacətlərə çatmaq üçün bir vasitədir. Nemət və rəhmət Allah yanındadır və duasız ona çatmaq qeyri-mümkündür. Və bil ki, hər bir qapı onunla açılır".

Zira, o ilahi varlıq bizə yaxındır, necə mümkündür ki, bizdən uzaq olsun, o halda ki, bizim qəlbimizin yeri Onundur…

Məşhədi Xanım, «Dəyərlər»

Ehud Olmertdən daha bir işğal etirafı

Olmert işğalçı İsrailin Şərqi Qüds və Suriyaya aid Holan Təpələrindən çəkilməsi lazım olduğunu söyləyən ilk İsrailli sionist oldu. İsrail baş naziri Ehud Olmert Fələstin və Suriya ilə təmin ediləcək sülhün əvəzində İsrailin 1967-ci ildə işğal etdiyi bütün torpaqlardan çəkilməsi lazım olduğunu söyləyib, - Yedios Ahronot qəzetinə (Yedioth Ahronot) qəzetinə istinadla «İsraxəbər» xəbər verir.

21 sentyabrda vəzifəsindən istefa verdikdən sonra vəkalətlə baş nazirlik etməkdə olan Olmert sionistlərin fələstinlilərin dövlət qurmaq istədiyi torpaqlardan və Suriyanın geri almaq istədiyi Holan Təpələrindən geri çəkilməsi lazım olduğunu söyləyib.

İsraildə nəşr olunan «Yedios Ahronot» qəzetinə müsahibəsində Ehud Olmert "Daha əvvəl heç bir İsrail liderinin söyləmədiyi şeyi söyləyirəm: Şərqi Qüds və Holan Təpələri daxil olmaqla bütün torpaqlardan çəkilməliyik", - deyib. Reportajı nəşr edən qəzet İsraildə yeni ilinin əvvəlində haqqındakı sui-istifadə ittihamlarından ötrü istefa verən Olmertın şərhləri üçün "vəsiyyət reportajı" başlığını seçib. Qəzet Olmertın vəzifədəykən etdiyindən daha irəli gedərək sülh üçün daha çox təklifdə olduğunu ifadə etdi. Qəzet, Olmertın bu təkliflərinin icrası mümkün olduğu dövrdə deyil, ayrıldıqdan sonra etmiş olmasına diqqət çəkdi.

Qərb qaynaqlarina görə İsrail fələstinlilərlə davam edən sülh müzakirələrində işğal altındakı Qərbi Şəriyyənin 93%-dən çıxmaq məsuliyyətini öz üzərinə götürmüşdü. Olmert son reportajında isə yalnız Qəzza sərhəddində olan bir çöllük ərazinin Qəzzaya təhvil verilməsini və eyni zamanda Qərbi Şəriyyə ilə Qəzza arasında bir dəhlizin qurulması üçün bəzi yerlərdən çəkilməyi də təklif etdi.

Ancaq Qərbi Şəriyyədə və Şərqi Qüdsdə tikilən yeni sionist məskənlərinin bunun üçün böyük bir maneə təşkil edə biləcəyi ifadə olunur. Digər tərəfdən Türkiyənin vasitəçiliyində Suriya ilə başlayan müzakirələrdə də Şam tərəfi sülh üçün Holan Təpələrinin özünə qaytarılmasını şərt olaraq irəli sürmüşdü. Olmert reportajında Suriya ilə əlaqədar olaraq isə "İsraildə sonda Holan Təpələrini vermədən suriyalılarla sülh əldə edə biləcəyinə inanan ciddi bir adam görməyi istəyərdim" deyə bildirir.

İsrail Holan Təpələrini 1981-ci ildə özünə ilhaq etmiş; ancaq BMT və beynəlxalq ictimaiyyət bunu qəbul etməmişdi. İsrail işğalı nəticəsində əhalisi 150.000-ə yaxın olan Holan Təpələrindən çoxu Dürzi olmaq üzrə 18.000-dən çox adam köç etmişdi. Bölgədə hələ də 20.000 minə yaxın yəhudi yaşayır.

Mehdi Fərəc
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Axı o musəlman idi…

...Gözləri dalğalanan dənizə zillənmişdi. Bu mənzərəyə baxa-baxa dərin fikrə dalmışdı. Xəyalında nələrsə canlanır və tez-tez dərindən ah çəkirdi. Sanki bütün dərdlərini coşğun dənizin dalğalarında boğmaq istəyirdi. Dərdləri bir-bir yadına düşdükcə qəlbi sızıldayırdı. Gözlərinə diqqətlə baxanda dərin hüzn və sanki heç vaxt bitməyəcək bir həsrət var idi.

Həyatdan, insanlardan çox incimişdi. Haqqını çox tapdamışdılar. Bu incikliklər qəlbinə bir yox, bir neçə yara vurmuşdu.

...Gecə ikən evlərə hücum edilməsi, körpələrlə, qadınlarla amansızcasına davranılması, hər cür vəhşiliyin həyata keçirilməsi... Bu səhnələr onun yadına düşdükcə onu dəhşət bürüyürdü. Bu vəhşiliyin sayəsində də on minlərlə insan öz yurdundan, yuvasından didərgin düşdü. Bu yurd-yuva onun doğma vətəninin bir parçası – Qarabağ idi. Qarabağla birgə sanki qəlbinin bir parçasını da itirmişdi.

Elə bu fikir yelkənində üzürdü ki, birdən başqa bir sızlayan yarası – Fələstin, Qüds yadına düşdü. Uşaqların, qadınların naləsi, fəryadı, onların başlarına gətirilən zülmlər bir an gözünün önündə canlandı. Aman Allah! Bu necə də dəhşətli mənzərə idi...

Bəlkə də fikirləşə bilərik ki, özünün ən böyük dərdi olan “Qarabağ” özünə bəsdir. Amma yox, bu cür fikirləşməyə haqqımız belə yoxdur. Özü haqsızlığa uğrayıb qəlbi sızlayan, vicdanı, haqqı hayqıran insan bütün bunlara biganə qala bilməzdi. Axı o müsəlman idi. Qəlbi ağlayan, dərdlərindən yaralanan müsəlman. Bəli, o müsəlman ki, dini ona zülmə boyun əyməməyi, haqqı bərpa etməyi, haqsızlığa göz yummamağı əmr edir. Fələstin də, Qüds də, Kəşmir də onun qardaşlarının vətəni idi.

Kərbəla həsrəti də qəlbini yandırıdı. Amma nə etmək olar. Ora da gedə bilmirdi. Kərbəlanı xatırlayarkən elə bil bayaqdan düşdüyü qəflətdən ayıldı. Yadına Həzrət Hüseynin (ə) zülmə qarşı olan qiyamı düşdü. Elə bu an dərdlərindən alovlanmış qəlbinə sanki su çiləndi. Mövlası Hüseyn (ə) də haqq uğrunda mübarizə apardı. Ağası ona son nəfəsə qədər mübarizə aparmağı öyrətdi.

Şıltaq dalğalara zillənmiş ümidsiz gözlərində indi ümid görünməyə başladı və içindən hasısa səs hayqırdı. İçindən hayqıran səsi bunları deyirdi: “Heç kim bizi, dinimizi aşağılaya bilməz, heç kim haqqımızı əlimizdən ala bilməz, heç kim bizi əzə bilməz. Çünki zillət bizdən uzaqdır. Ey qəlbləri qana susamış canilər, tərk edin müqəddəs torpaqlarımızı. İslam Peyğəmbərinin (s) mübarək qədəmlərini basaraq şərəfləndirdiyi torpağı, müsəlmanların ilk qibləgahı olan torpağı, islam Peyğəmbərinin (s) meracı baş verən torpağı. Tərk edin Qüdsü, Fələstini , Qarabağı, İraqı, Kəşmiri!”

Zemfira Nəsrullayeva
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Heç düşündünüzmü?!

Bu yaxınlarda başıma qəribə bir hadisə gəlib. Əslində, qəribə deyil, hamının dəfələrlə rastlaşdığı bir vəziyyətdir. Yadımda deyil, harasa tələsirdim, tələm-tələsik marşruta mindim, içəridəki vəziyyət də qeyri-normal... (Hicablı xanımın daima qarşılaşdığı çətinliklər baxımından) Üstəlik müəyyən müddətdən sonra sürücü başladı mənzil başına çatanadək fasiləsiz olaraq siqaret çəkməyə. Ən pisi isə odur ki, heç kəs etirazını bildirmədi. Amma camaatı da qınamaq olmaz. Kim ki istəyir ağzını açıb desin, “Haqqımızı tapdalayırsınız, niyə bizə zülm edirsiniz?...” Cavabında sürücü: “Xoşun gəlmir, minməzdin də, məcbur edən yox idi ki?!...” və yaxud digər xoşagəlməz sözlər...

Haqqını müdafiə etmək istəyən də dediyi sözlərə peşiman olur və başlayır özünü danlamağa.

Amma bu dəfə vəziyyəti ağırlaşdıran havanın soyuq və yağışlı olması idi. Havanın dəyişkənliyi, temperaturun aşağı düşməsiylə işim yox. Təbii haldır, lakin bu, səbəb oldu ki, marşrutun pəncərələrini bərk-bərk bağlayaq. Və görəndə ki, sürücü ağsaqqal, ağsaçlı yaşlı bir kişidir, əhvalım büsbütün dəyişdi. Dedim, elə indi “boğulacaq” tüstüdən və qalacağıq yarı yolda.

İstər-istəməz beynimdə bəzi suallar yarandı, özümlə danışa-danışa suallarımı cavablandırmağa, sanki dünyanı xilas edəcəkmişəm kimi, siqaret bəlasından qurtulmaq yollarını axtarmağa çalışdım. Amma nə fayda, suallarımın çoxu cavabsız qaldı. Problemin həlli üçün doğru-dürüst çıxış yolu tapa bilmədim. Elə bu fikirlər yelkənində üzürdüm ki, gözüm marşrutun qapısı üstündə çəkilən şəklə və qabağında yazılan sözlərə sataşdı. Etiraz əlaməti olaraq yanan siqaret çubuğunun üzərindən çarpaz xətlər çəkilmiş və “no smoking” və ya “avtobusda siqaret çəkmək qadağandır” şüarı...

Yenə də başladım ürəyimdə sürücü ilə danışmağa. Bəs bu şüarı ancaq biz görürük, yəni sərinişinlər? Sürücülər necə?! (Şübhəsiz, sərnişinlər arasında da bu bəlaya düçar olanlar var. Amma ən azından onlar marşrutda siqaret çəkmirlər. Nə isə...) Özlərini sahib olduqları marşrutun qapı-pəncərəsindən xəbərləri yoxmu? Və ya bilmirlərmi ki, siqaret çəkməklə nəinki özlərini, həm də ətrafdakı insanları zəhərləyirlər? Əgər bilirlərsə, bəs nədən insanlığın qəsdinə durublar? Bəlkə də siqaret çəkmək vərdişə çevrilib?! Amma vərdişləri yaradan insanın özü deyilmi? Üstəlik o insan ki iradəli varlıqdır və cəhd etsə bunun da öhdəsindən gəlməzmi? Siqareti həyatının ayrılmaz bir hissəsi hesab edənlər, nədən acizlik göstərirsiniz? Necə ola bilər ki, hər gün bilə-bilə bu zəhərdən udmaqla qurban verdiklərinizin fərqinə varmayasınız? Heç yanıb kül olan pullarınızı, vaxtsız və hədər yerə itirilən sağlamlığınızı düşündünüzmü? Halbuki sağlamlıq İlahi əmanətdir və ona görə sorulacaqsınız. Bir fikirləşin: Bu cür riskə dəyərmi? Əlbəttə ki yox... Elə isə təcili olaraq siqareti tərk etməyin yollarını axtarın. Məyus olmayın. Heç də fikirləşməyin ki, daha gecdir. Axı ziyanın yarısından da qayıtmaq xeyirlidir! Öz gücünüzə inanın. Bu zəhərdən qurtulmaq yolunda addım atın və əmin olun ki, mütləq buna nail olacaqsınız. Unutmayın ki, bizlər sizə əlimizdən gəldiyi qədər kömək etməyə hazırıq. Allah hamımızın yardımçımız olsun.

Nübar Lalayeva
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

İslam İnkişaf Bankı və Azərbaycan

İslam İnkişaf Bankı islam müasibətləri prinsipi çərçivəsində Azərbaycan kommersiya banklarına öz dəstəyini davam etdirir. Hal-hazırda Azərbaycanın 7 bankı (Turanbank, Azərbaycan Beynəlxalq Bankı, Rabitəbank, Unibank, Bank Standart, Kövsərbank, Əmrahbank) bu siyahıya daxildir. Bu banklardan təkcə 5-i İİB-in $ 20mln. maliyyə xəttindən istifadə edir. Azərbaycan üzrə İİB-in büdcəsi $150 milyona yaxınlaşır. Amma 4 ilə kredit hesabına $200mln-dək yüksələcəyi gözlənilir.

İslam maliyyə vəsaitlərinin tutumu qlobal maliyyə insititutlarında $1.3 trilyon, islam maliyyə bazarının tutumu isə $400mlrd. dəyərində qiymətləndirilir. İllik artım tempi isə 12-15% təşkıl edir. (http://www.regnum.ru/)

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, dünyada 1.5mlrd. müsəlman yaşayır. Hansı ki,dünya əhalisinin 24%-ni təşkil edir. Son 20 il ərzində şəriət prinsiplərinə uyğun olaraq iş sistemi quran bankların aktivləri və hesabları uyğun olaraq $300 və $400 mlrd.çatıb.

Mətləb Həmzəli
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Qürurun «mən» siqnalı

(və ya "onlar" ümüdiylə)

Bəzən icabətlə, bəzən də ağlamaqla anılan səs... Bəzən də ağlaya-ağlaya icabət olunan səs... Səni də çağırır... Çağırır... Bu çağırışıyla dərd, bəla gətirir. Gətirir fəsad zülmətini iman nurunun kənarına. Bəlkə də günbəgün sənin ona tərəf irəliləməyinlə zülmətin bir addımlığında olduğunu unudursan. Unudursan imanınla... Unudursan namazınla... Unudursan orucunla... Unuttuğunun yerində kök salan bu ağac günbəgün böyüyməkdədir. "Ey iman edənlər, Allaha iman edin" dəvəti mömini silkələyən ayədir. Oyan! Oyan ki, qəflət imanından Allah inancı adlı həqiqəti yaşıyasan deyə.

Qürur adlı bir dənizin iman sahilində oturanlara ilk öncə qürurun küləyi dəyir. Bəlkə də anlamırsan bu küləyin soyuğunu. Küləyin soyuğu, ləpələrin səni qoynunda bəsləməsi... Bir tərəfdən oyan! oyan! sədaları... Nə etməli. Bu dənizin laylasmı...? Yox! «Yox!» söyləyir imanıyla, namazıyla, orucuyla.... Bəzən namaz qürur adlı dəniz olur. Adı namaz, özü isə əsir olur. Əsir olur şeytanların qürur adlı qəsrində. Neçə illər bundan öncə Nəhrəvanın iyin verən. Gecələri namaz qılan mülcəmlərin əmrində.

Narahatam. Narahatam addımların tıqqıltısından. Amma məni narahat edən fəsad mühütünün fəsad tıqqıltısından çox, "iman" addımıın qürur tıqqıltısıdır. Əslində yazı olsun, gözəl olsun, bəyənilsin deyə yazıramsa, yazmaq mənə çağırışdı. Amma bu çağırışın ünvanı şeytandır. Nə bilim, bəlkə də bu belədir. Bəlkə də zəlilliyiminin ünvanı yazılardır deyə onlardan qaçmağa çalışıram. Mən düz edirəm deyə iddiam yoxdur. Tam tərsinə: səni Allaha yaxınlaşdıran ictimai məsələlər sənin üçün zəlillik ünvanı olmamalıdır. Nə isə, özümdən danışdıqca yavaş-yavaş "mən"im mənə heç də yaxşı olmayan səslər pıçıldayır

Nədi qürur? Nədir ki, Şeytan bizi ona çağırır, bizi kərim olan Rəbbimizdən uzaqlaşdırır? Bunlar «Nisa» və «İnfitar» sürəsinin açıqladığı həqiqətlərdir. Geniş açıqlama istəyənlər «Nisa» sürəsinin 120-ci və «İnfitar» sürəsinin 6-cı ayələrinin təfsirinə baxa bilərlər.

«Qürur» kəlmə olaraq «ğərrə»dən gəlir Ana mənalarından biri də aldatmaqdır. Əslində qürur bir məna yükünə malikdir ki, varlığı prosesə görə dəyərləndirlir. Bizi maraqlandıran qürurun lüğəvi mənasından çox toplumun bu dənizdə qərq olmaması üçün verilən siqnallardır. Bu siqnallar bizi xəstəliklərdən müalicə olunmaq, xəstəliyin kökünü araşdırmaq üçün fövqəladə faydalara malikdir. Çatdırmaq istədiyim əslində sadəcə bu siqnaldır. Bu siqnal bəzən xırdaların böyüyməməsini, bəzən böyüklərin xırda olunmasını tövsiyə edir. Əziz bacı və qardaşlarım, dünya fəsadla döyünərkən sahib çıxdığımız dəyərlərlə onlar kimi döyünməyək. Dünyada qloballaşan ailə dağıntıları bizim üçün siqnal olsun. Siqnal olsun ki, Rəbbimizi qəzəbləndirən faktorlarda "mən" olsun deməkdən qaçaq ki, qürurun misdaqına çevrilmiyək.

Yadıma əziz izzətli mütəfəkkir Murtaza Mütəhhərinin fikri gəldi. "İslamda evliliyin müqəddəsliyi "mən"i boğub "o" yaratmaqdır. Ailədə övlad dünyaya gəldikdən sonra "o" "onlar"a çevrilir". "Onlar" ümüdiylə "mən" zillətindən "o" izzətinə doğru!

Elmin Ağayev,
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

ÖZÜ ÖZ YERİNƏ DANIŞAN DİN

Salam əziz dostlar. Mübarək ramazan ayının günləri, əfsus ki, artıq arxada qalmışdır və bu xüsusda diqqəti özünə cəlb edən məqamı sizlərlə bölüşmək istərdim. Nədən ibarətdir bu məqam? Bu, sanki hayqırarmış kimi, hər gün dünyaya səslənən mubarək Ramazan ayının hər gün oxunan duasıdır.

“İlahi, qəbristan əhlinə şadlıq verib, onları sevindir! İlahi, bütün kasıb və yoxsulları dövlətli et! İlahi, bütün acları doyuzdur! İlahi, libası olmayan bütün yoxsulları geyindir! İlahi, bütün borcluların borclarını ödə! İlahi, bütün çətinlikdə yaşayanları qəm-qüssədən azad et! İlahi, bütün qəribləri öz vətənlərinə qaytar! İlahi, bütün əsirləri əsirlikdən qurtar! İlahi, möminlərin işlərində fəsad törədənləri islah et! İlahi, bütün xəstələrə şəfa ver! İlahi, Öz sərvətinlə bizim yoxsulluğumuzu aradan qaldır! İlahi, Öz gözəl halınla bizim uğursuzluğumuzu dəyişdir! İlahi, bizim borclarımızı ödə və bizə yoxsulluqdan nicat ver! Həqiqətən, Sən hər bir şeyə qadirsən!!!”

Normal şəraitdə bəlkə də burada qeyri-adi bir şey yoxdur. Bəs real mənzərə necədir? İslam dedikdə orta statistik dünya vətəndaşının zehnində doğrudanmı bütün insanlara qarşı sevgi dolu, sülhpərvər bir təlim canlanır? Yoxsa “islamskiy terrorizm” kimi terminlər, əsirlərin başını kəsən, tarixi abidələri dağıdan vəhşi bir təlim təsəvvürü yaranır?!!!!

İslam dini dedikdə göz önünə gələn ilk məsələlərdən biri orucluqdur. Orucluq da onu müşayət edən dualarsız təsəvvür edilə bilməz. Nə və niyə diqqəti belə cəlb edir bu dualarda? Müqəddəs islam təliminin nümunəsi olan yuxarıdakı duada kulli (bütün) kəliməsi insanlar arasında fərq qoymadan (bəzi dinlərdən fərqli olaraq) bütün insanları əhatə edir. Necə ola bilər ki, bu duaları oxuya-oxuya böyüyən insan insanlara nifrətlə yetişsin? Yuxarıda işarə edildiyi kimi, bu dua heç bir xususi dərin araşdırmalar aparmadan, islam dininə nəzər saldıqda rast gəlinən mənalardandır. Bu səbəbdən 11 sentyabr və bu kimi hadisələrdən sonra islama nəzər salanlar nəinki nifrət etmirlər (bu hadisələri törədənlərin planlarına zidd olaraq) hətta , bu təlimə, bu mübarək dinə məhəbbət yaranır onlarda. Və daha dərinə getdikcə bu dinin mahiyyətinə qat-qat artır ilk tanışlıqda yaranmış məhəbbət. Sanki qovuşur fitrət ilə kainat, tapılır çoxdan axtarılan mahiyyət, çatışmayan həyati əhəmiyyətli detal tapılıb tutur öz yerini, cavablanır bütün cavabsız suallar, öz yerini tutur bütün məsələlər həyatda, aydılanır dünyası insanın.

Toxunduğunuz bu dua mübarək İslam dininin sadəcə bir aspektlərindəndir. Yaşadığımız mübarək Ramazan ayı ilə yetişdi bizlərə. Hansı tərəfdən yaxınlaşsan, toxunsan bu dinə bu cür mayiyyətlər açılacaq üzümüzə. Ehtiyacı yoxdur kimsəyə həmişə ucada olan islamın. özü öz yerinə danışır saməd Allahın haqq təlimi!

Muhəmməd Əmircanov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Həqiqi məhəbbət

Həqiqi məhəbbət dedikdə əlbəttə ki, o İlahi Varlıq yada düşür. Bəs bu Varlığa həqiqi məhəbbətimiz olduğunu necə sübut edə bilərik?

Məhəbbət təkcə qəlbin əlaqəsi deyildir, əksinə onun təsiri insan əməlində əks olunmalıdır. O kəs ki, Allaha məhəbbətinin olmasını iddiası etsə, onun əməllərinin birinci nişanəsi onun Elçisinin (s) ardınca getməkdir.

Həqiqətdə məhəbbət təbii bir əsərdir ki, insanı məhbubuna və onun istəklərinə tərəf sürükləyir. Əlbəttə o da mümkündür ki, məhəbbət zəif olsun və onun şüası insan qəlbindən kənara çıxmasın. Ancaq bu məhəbbətlər o qədər cüzidirlər ki, hətta ona məhəbbət adı qoymaq belə çox çətin olur. Əsl məhəbbətin mütləq əməli təsiri olmalıdır və onun sahibi ilə məhbub arasında mütləq bir bağlılıq olmalıdır. Və bu da onun istəkləri yolunda səmərəli səylərə gətirib çıxaracaqdır.

İnsanın bir şeyə eşq və əlaqəsi mütləq ona xatirdir ki, həmin şeydə o kamala çatsın. İnsan heç bir zaman qüvvəsi və qücü olmayan bir şeyə məhəbbət hiss etməz . Beləliklə insanın Allaha eşqinin səbəbi odur ki, bu ilahi qüvvə hər növ kamalın mənşəyi və mənbəyidir. Təbii ki, bu varlığın bütün göstərişləri və tövsiyyələri də kamildir. Bu halda necə mümkündür ki, təkamül və inkişafın aşiqi olan insan bu tövsiyələrdən üz döndərə. Əgər üz döndərdi, bu onun eşq və məhəbbətinin yoxluğuna dəlalət edəcəkdir. Onlar ki, gecə və gündüz Allaha eşq və məhəbbətdən dəm vururlar, ancaq əməldə bir zərrə də olsa ilahi övliyalara bənzəmirlər. Onlar ki, başdan-ayağa günah içindədirlər, buna baxmayaraq elə bilirlər ki, qəlbləri Allah, Peyğəmbər, Əmirəl-mömünin və böyük rəhbərlərin eşqi ilə doludur və ya bu əqidədədirlər ki, iman, eşq və məhəbbət ancaq qəlbdə olmalıdır və əmələ heç bir aidiyyəti yoxdur. Və onlar çox təssüf ki, İslam məntiqindən çox uzaqdırlar. Axı ancaq dildə məhəbbət olmur, onun əməli təzahürü də olmalıdır.

İmam Sadiq (ə) buyurur: «O kəs ki, günah işlədir Allahı sevmir».

İlahi məntiqə görə, əgər Allaha məhəbbətiniz varsa, onun təsiri həyat və yaşayışınızda təzahür edibsə, deməli Allah da sizi çox istəyir və bu dostluğun təsiri Allahla sizin münasibətinizdə aşkar olacaqdır.

Bəzi rəvayətlərdə nəql olunur ki, din məhəbbətdən savayı bir şey deyildir. Bu rəvayətin məqsədi odur ki, dinin həqiqət və ruhu, Allaha olan həmin iman və eşqdir. Əgər iman və eşqin şüası insan vücudunun hər yerini işıqlandırarsa, onun bədənin bütün əzaları bu eşq şüasının təsiri altına düşər. Və bunun da bariz nümunəsi Allah fərmanına əməl etməkdir.

Məşhədi Xanım, «Dəyərlər»

NAZİRİNİ SAYMAYAN "MÜƏLLİMLƏRİN GÜNLÜYÜ"

(Və ya birincilərdən 10 manatdan, yuxarı siniflərdən isə 35-50 manat arası haqq yığılır)

Vallah, mən həmişə müəllimlərimin şərəfli missiyanın davamçıları olduğuna inanmışam. Həzrəti Rəsulullah (s) bəşərə necə əxlaq, kamillik, insanlıq, "bəndə"lik və "qul"luq dərsləri verirdisə, bundan qidalanmış müəllimlərimin bu xətti davam etdirdiklərinin şahidi olmuşam. Amma indi müəllimlərin əksəriyyətinin hansı missiyanı icra etdiyini deyəsən heç özləri də bilmir.

Hələ yeni təhsil ili başlamamış mətbuata açıqlamarında təhsil naziri Misir Mərdanov məktəblərdə bütün yığımların ləğv edildiyini və bunun qeyri-qanuni olduğunu dəfələrlə bildirmişdi. Bu günlərdə o, növbəti açıqlamasında 5 oktyabr Müəllimlər Günü ilə bağlı heç kəsin şagirdlərdən hədiyyə və pul tələb etmək ixtiyarı olmadığını bildirmiş, bunu rəsmən qadağan etdiyini söyləmiş, eyni zamanda belə halların qarşısının hamılıqla alınmasının vacibliyini də vurğulamışdır.

İndi mən də cənab nazirin son çağırışına adekvat reaksiya vermək istəyirəm. Görək onun adekvatlığı da dediklərin təsdiqləyəcəkmi? Konkret və aydın baş verən faktlara müraciət edəcəyəm ki, nazirin bu korrupsion (maliyyəçi) müəllimlərə qarşı mücadiləsində əziyyəti minimum olsun. Axı o, gecə-gündüz bu çətinliklərlə baş-başadır.

5 oktyabr Müəllimlər Günü münasibətilə pul yığımını nazir şəxsən və rəsmən qadağan etsə də Suraxanı rayonun Hövsan qəsəbəsi 281 saylı orta məktəbin bəzi "işgüzar" müəllimələri iclasda birincilərin valideynlərindən bu münasibətlə hər şagirdə görə 10 manatdan gətirmələrini tələb ediblər. Bəzi valideynlər məbləğin 7 manata endirilməsini istəsələr də buna nail ola bilməyiblər. Hətta onlar bu istəklərinə görə cəzalandırılıblar da. Onların nəzərlərinə çatdırılıb ki, şagirdlər üçün məktəb döşəməsinin silinməsində istifadə olunan yağ və löhvədə yazmaq üçün qələmlər (flomaster) üçün də pul ödəməlidirlər.

Suraxanı təhsilində "maliyyə-işgüzarlıq mühiti" bununla daralmır. Hövsan qəsəbəsi 196 saylı orta məktəbdə tələbat nəticəsində açılacaq yeni siniflərdə dərs deyəcək müəllimlərə dərs saatları yalnız bir şərtlə verilir: məktəbin rəhbərliyi "bu xidməti müqabilində" müəllimlərin hər birindən növbəti əmək haqqlarından 50 manat hədiyyə etmələrini mütəvazehcəsinə diləyib. Özü də deyilənlərə görə bu məbləğ direktora deyil, yuxarılara çatasıdır. "İnanmayan bizim təhsilə dönsün!" Amin!

Təhsilimizdəki qayğı gün-gündən çiçəklənməkdədir. Digərləri kimi təhsilimizin günü də unudulmur: məlumatlara əsasən bununla əlaqədar ən yüksək məbləğ 9 və 11-ci sinif şagirdlərindən tələb edilir: aşağı siniflərdən 10-20, 9-11-ci siniflərdən isə 30-50 manat "könüllü və halal bəxşişlər" yığılır. Məsələn, Nizami rayonundakı 272 saylı orta məktəbdə 9-cu sinif şagirlərindən 30-40 manat verməli olduqları dərsi keçilib və s. Təhsilimizdəki işgüzar maliiyə mühiti o qədər inkişaf edib ki, şagirdlərimiz evdən məktəb adı ilə çıxaraq işləyir, təhsilimizin və müəllimlərimizin inkişafı yolunda əllərindən gələni əsirgəmirlər. Axı məktəblərimizə saydıqlarımızsla yanaşı, jurnalın, fond, süpürgə, hətta bu ildən təzə yığım növü - dərslikləri gətirən sürücü üçün vəsait də lazımdır axı!??? Heç amerikan maliyyəsi də belə işləmir.

Sonda bütün məllimlərimi təbrik edirəm, halal zəhmətlərini halal etmələri diləyilə,

Allaha əmanət olun!

Mehdi Fərəc
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Qurani Kərimdə insan

Qurani-Kərimdə "İnsan" haqqında bir çox mülahizələr gəlibdir. Belə ki, ayələrin çoxunda ona "bəşər" deyə müraciət olunub. Çox sayda ayələr vardır ki, orada insana "bəni-adəm də" deyirlər. Lakin ümumi olaraq, insan haqqında birmənalı bəhs olunmur. Məsələn, ayələrin bəzilərində o «huşsuz» və «haqq tanımayan» kimi, başqa yerdə «zəif mövcudat» kimi («Nisa» surəsi 38), başqa ayədə «zülmkar» və «küfr edən» mövcudat kimi («İbrahim» surəsi, 34), başqa yerdə «paxıl» kimi («İsra» surəsi 100),

Başqa ayədə kafir və küfr edən kimi (İsra surəsi 47), başqa yerdə zalım və cahil kimi («Əhzab» surəsi 72), başqa yerdə aşkar küfr edən kimi, başqa yerdə hətta Allahın qarşısında məğrur olan kimi («İnqitar» surəsi, 6 ), başqa yerdə isə verilən nemətlərə üsyan edən kimi («Ələq» surəsi, 6) təqdim olunur.

Tərtiblə baxsaq görərik ki, Qurani-Kərimdə "insan" bir çox mənfi xüsusiyyətlərə malik və müxtəlif zəif cəhətləri olan bir varlıq kimi tanıdılır.

Görəsən yuxarıda sadalanan insanlar Allahın «ən gözəl vaxt» və «ən gözəl formada» yaratdığı varlıqdırmı? («Tin» surəsi, 4)

Və ya görəsən bu həmin insandırmı ki, onun müəllimi Allah olubdur, bilmədiyini ona öyrədibdir. (Ələq surəsi 5)

Görəsən bu həmin insandırmı ki, Allah «bəyan elmini ona öyrətmişdir». («Rəhman» surəsi, 3).

Və nəhayət bu həmin insandırmı ki, Allah ona ilahi yolçuluğunda səy etmək və çalışmağa sövq etmişdir. («İnşiqaq» surəsi, 6)

Deyilənlərdən belə nəticə çıxartmaq olar ki, indiyə qədər sadaladığımız insanlar ilahi tərbiyə almayıblar, əksinə bir növ bitki kimi öz-özlərinə inkişaf ediblər. Həyat yolunda nə müəllimləri, nə yolgöstərənləri, nə də qəflət yuxusundan oyadanları olub.

Təbiidir ki, belə insanlar vücudlarının bol imkanatlardan bəhrələnmirlər. Əksinə, onlar öz varlıqlarını başlı-başına buraxaraq, onları səhv və yanlış yollarda irəliləməsinə və təhlükəyə atılmasına səbəb olurlar.

Amma əgər insan ilahi rəhbərindən bəhrələnsə, təkamül, haqqı tanıma və ədalət yolunda düşüncələrini, fikrini işə salsa "insanlıq" mərhələsinə addım atmış olar və "bəni-adəm" adına layiq olar. Və o səviyyəyə çatar ki, gözü Allahdan başqa heç kəsi görməz. Necə ki, Quran deyir: "Biz Adəm övladını şərəfli etdik, onları quruda və dənizdə (miniklərlə) daşıdıq, onlara pak şeylərdən ruzi verdik və onları yaratdıqlarımızın bir çoxundan gərəyincə üstün etdik".

Məşhədi Xanım, «Dəyərlər»

"Qüds günü İslam günüdür"

İslam mütəfəkkirləri tərəfindən bəyan edilən bu ifadə çox geniş anlamı əhatə edir. Mübarək Ramazan ayının sonuncu cümə günü Qüds günü kimi elan olunması məhz bütün dünya müsəlmanlarının diqqətini islam dərdlərinə yönətlmək, haqq dininə sahib çıxmaqdan irəli gəlir. Çünki bu mübarək Qüds günü - Uca Rəbbimizin son Elçi olaraq göndərdiyi əziz Peyğəmbərimizin (s) gətirdiyi İslam dinini: həm üsulid-dinini, həm füruid-dinini özündə ehtiva edir. Bu günü yaşatmaq "Qüds"ü şüar etmək isə müsəlman camiəsinin bu ilahi ziyafət ayında Rəbbin qonaqlığından nə qədər faydalana bilməsini təzahür etdirir.

Əziz peyğəmbərimizin mübarək hədisini yada salsaq, hədisdən görərik ki, Qüds gününü yaşadanlar Cənnətlə müjdələnən kimsələrdir.

Ramazan ayının gündəlik dualarında və gecələrində Rəbbindən bağışlanma, tövbə, imanın kamilləşməsini diləyən, Qiyamət günü Peyğəmbəri ilə xəcalətsiz görüşmək istəyən, Qüds gününü yaşadan hər bir müsəlmana Allahın Rəsulundan salam var. Rəvayətdə nəql olunur ki, Peyğəmbərimiz öz dostlarına salam göndərərkən yaxın səhabələr o dostların kim olduğunu soruşduqda əziz Peyğəmbərimiz: "O kəslər ki, məni görmədən mənə iman gətirərlər"deyə buyurur.

«Qüds günü - islam günüdür» kəlamını şüar edənlər ilahi ziyafət ayının sonuncu cüməsində bir daha Peyğəmbərinə iman gətirməsini nümayiş etdirirlər. Və xoş imanlı o kəslərin halına ki, ona Peyğəmbərindən salam var.
"Qüds günü İslam günüdür". İslam günü – Rəbbin özünü tanıtdırdığı Həzrət Muhəmməd (s) dünyaya gəldiyi gün, risalətə başladığı gün, Həzrət Cəbrayılın (ə) yer üzərinə vəhy gətirdiyi gün, Qurani-Kərimin nazil olduğu gün, Əli ibn Əbutalibin Allah evi Kəbədə dünyaya gəldiyi gün, xanım Xədicənin islamı qəbul etdiyi gün, xanım Fatimənin doğulduğu gün, yaxud İmam Əli (ə) və həzrət Fatimənin (ə) izdivac günü, iki nurun - Həsən və Hüseynin (ə) dünyaya gəldiyi gündür.

Qədir-Xumdan Aşurayadək – İmam Həsənin (ə) sülhü və ya İmam Hüseyn (ə) qiyamı, xanım Fatimənin (ə) Fədək haqqı, yaxud xanım Zeynəbin Qəm karvanı ... və qələmin gücü çatmayan əziz günlər İslam günüdür.

Bütlərin sındırıldığı gün, əbu cəhllərin, əmr ibn əbdəvədlərin cəhənnəmə vasil olduqları gün –İslamın bir daha yaşadığı günlərdir.

İslam günü – Zülfüqarın hər zərbəsində yaşanan gündür. Və haqq gününə qədər bu islamı yaşadan gün – Qüds günüdür. İslam gününün ən bariz nümunəsi Aşura günü – Kərbəla meydanıdır. Öz ilahi vəzifəsini yerinə yetirməkdən boyun qaçıraraq «biz Hüseyn (ə) ola bilmərik» deyənləri tarixin Həbib ibni Məzahirləri susdurub. Saqqalını ilahi rəngə boyamaq üçün Kərbəlaya, İmam Hüseynə (ə) özünü yetirən Həbib ibni Məzahirin bu gün böyük məktəbi var. Bu gün o məktəbin Həbib ibni Məzahirləri bu ilahi rəngi Qüdsdə axtarır. Və Qüds bu gün öz Kərbəlasını yaşayır.

Fələstində mərmilərlə tikələri göyə sovrulan məsum körpələrin fəryadı,boğazından oxlanan Əli-Əsğərin naləsindən daha betərdi. Rəbbinin əmanət buyurduğu ismətini, iffətini qorumaq üşün özlərini düşmən gülləsinə sipər edənlərin fəryadı xanım Rüqəyyanın "baba vay" naləsindən daha betərdi. Tarix təkrar olunur. Rəbbi öz bəndəsini, öz aşiqini imtahan edir. Qüds günü İbn Mərcanilərin qarşısında - "Qüdsdə gözəllikdən başqa heç nə görmədim" söyləyən xanım Zeynəblər günüdür.

Qüds günü – İslamın dirilik günüdür. Əziz Peyğəmbərimiz bu günə bir mesaj göndərir: "Müsəlmanların fəryadını eşidib, ona hay verməyən məndən deyil."

Olmaz ki, Qüds gününü yaşadanlara bu söz şamil olunsun. Çünki Qüds günü müsəlman fəryadına HAY günüdür.

O müsəlman ki, bu gün təkcə Fələstində fəryad etmir. Bu fəryadlar İraqın – Nəcəfindən, Kərbəlasından, Samirrasından, Azərbaycanın – Qarabağından, Şuşasından, Laçınından, Kəlbəcərindən, Xocalısından eşidilir. Bu nalələr digər islam torpaqları olan Əfqanıstandan, Kəşmirdən də ərşə ucalır.

Bu gün məmləkətimizdə hər bir Azərbaycanlı üçün Qarabağ qəlb ağrısıdır. Vətənin yaralı yeri, ürəklərin qübar bağladığı dərddir Qarabağ dərdi.

Əziz Peyğəmbərimizin (s) «Vətəni sevmək imandandır» kəlamı hər bir qeyrətli azəri oğluna «Qarabağı unutma» deyir. Məsumlardan (ə) nəql olunan digər hədisdə isə buyurulur ki, "Allah özü qeyrətlidir və qeyrətliləri sevir". Mübarək Ramazan ayının son cümə günü – Qüds günü müsəlman kimliyi olan hər bir kəsə bəyan edir ki, Qarabağ və Qüds bizim islami qeyrətimizdir.

Təbiət Hüseyn
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Bumlar ölkəsində - 5

(Ölkədə bəzi müəllimlər və şagirdlərin (tələbələrin) “dəstəyilə” növbəti təhsil bumuna start verildi)

Bilik Günü. Qədim zamanlarda (məbadə zənniniz daş-tunc dövrünə gedə) bu günü valideynlər, elə şagirdlər də şadyanalıqla qarşılayardı. İndi də belədir, yalnız çıx az bir qisim üçün, çox dar çərçivədə valideyn və üşaqlar üçün. Miyanəsi 150 manat, azı isə 70 manat məktəbli bazarlığı ilə bumlanmış valideyn bu gün dümanlı başla körpəsini “elm ocaqları”na yola salır (bu qiymətlər hələ 1 uşaq üçün nəzərdə tutulur. Daha effektiv bumlama əməliyyatını isə birdən çox məktəbə gedəcək fidanı olan valideynlər keçirir).

Vallah, bizim valideynlər də analoqu olamyan ölkəmizin ataloqsuz, pardon, etalonsuz vətəndaşlarıdır. Başları bazarlıq bumundan ayılmamış amadə olacaqlar fond puluna, təbaşir puluna, silgi puluna, süpürgə puluna, toz puluna, oksigen puluna, kapbon puluna... Heç cıqqırlarını da çıxarmayacaqlar. Gözünü açıb-yummamış qapını kəsdirəcək imtahan-məqbullar bumu. Baş uşitelimizin məntiqi qərarları sayəsində imtahan-məqbul bumu artıq neçə illərdir ki, orta məktəblərə də sirayət etmişdir. Xalqımız Dözümlü Xalqdır. Bəlkə bir bum da bu dözümə olaydı...

Əllərində gül-çiçək, üzlərində sevinc olan körpələr evdən çıxıb valideynlərilə məktəbə doğru hərəkət edir bu gün. Çox çəkmir bu sevinc, bu gül-çiçəklərin təravəti. Öncə avtobus dayanacağında vaxtlar bumlanır, körpələr operativ şəkildə gecikmə vərdişlərinə alışdırılır. Daha sonra metroya çatarlarsa – hansı ki, ayrı yolları da yoxdur - burada da əvvəlcə məlum avtobus vərdişinin davamı yaşanır. Nəhayət əgər 5-6-cı qatara minə bilərsə, burada da bir neçə vərdişlərə ekstremal vəziyyətdəcə yiyəyələnməyi öyrənirlər:

1. Artıq onlar böyüklərin onlara yer verməmələrinə alışmalıdırlar.

2.“Xurd-xəşil” əməliyyatından keçərək sağlam qalmağı, bərkə-boşa düşməyi, səbr edib buna səsini çıxartmamağı və bu kimi başucaldıcı elementlərə sahib çıxmağı öyrənməlidirlər.

3. Əgər bu prosseslərdən salamat çıxarlarsa (ki, çıxırlar) metroya quru girib yaş çıxmamağı da bacarmalıdırlar. Hələ mən demirəm ki, qatarda havasızlığa və bu havasızlıqda səsini çıxartmamamğı, yeri gələndə ayağını tapdalayandan, qabırğalarını şurum-burum edəndən üzr istəməyə və digər əxlaqi etiketləri də öyrənməyə adət ediləcək. Kəsəsi, tam bir nəqliyyat bumundan filtrə olandan sonra körpələri məktəb bumu gözləyir. Beləcə körpə qəlblərə qartımış bumlar yol açır, iz isə səbrli xalqıq! “ƏLLİYƏ DÖZƏN ƏLLİ BİRƏ DƏ DÖZƏR”!

Düzü, təhsil ocaqlarınadək tam olaraq bumlamatikalanmış şagird və tələbələrin necə oxuyacaqlarını, müəllimlərin də necə dərs deyəcəklərini bilmirəm, amma bilirəm ki, indi deyəcəklərimlə beton tarlamızda şumlama aparsaq o zaman çıxış yolumuz olacaq. Öncə öyrənənlərə:

“Yaradan Rəbbinin adı ilə oxu”! (“Ələq” surəsi, ayə 1).

“Oxu! İnsana bilmədiklərini bildirən, qələmlə (yazmağı) öyrədən Rəbbin ən böyük kərəm sahibidir” (“Ələq” surəsi, ayə 4 və 5).

“Nun. Qələmə və (qələm tutanların) yazdıqlarına and olsun” (“Qələm” surəsi, ayə 1).

Yəqin Allahın bu kəlmələrinin mənaları oxuyanların yolunu daha da nurlandırar. Bəşərin ən kamil müəllimi olan Həzrət Peyğəmbərin (s) mübarək missiyasının davamçısı olmalı olan öyrədənlərə:

“Mələklər və elm sahibləri də (bu iqrarı etmişdirlər ki, bəli) mütləq güc və hikmət sahibi olan Allahdan başqa ilah yoxdur" («Ali-İmran», 18).

"And olsun sənin Rəbbinə, onların hamısından etdikləri əməllər barəsində soruşacağıq" («Hicr», 92-93)

İmam Əli (ə) buyurur: "Heç bir bilik düşünmək qədər deyil".

Demək istərdim ki, zənnimcə, düşünmək bəsirət sahibinin ruhunu diri saxlar. Allah amanında!

Mehdi Fərəc

İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

“Dəyərlər” Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Qəmlər şəhərinin qəmli hekayəsi

Qüds...

Qəlblərdə göynəyən, sağalmaq bilməyən bir dərdli yara...

Qüds...

Dinlərin qovuşduğu, yolların ayrıldığı qəmlər şəhəri.

Qüdsdə gündüzlər iztirablarla qaralar - gecələrə dönər.

Qüdsdə gecələr dözülməz zülmətlərə bürünər. Bürüyər bu zülmət öz vəhşəti ilə hər küçəni, döngəni, məhəlləni.

Ağlayar qəmlər şəhəri taleyinə, ağlar nəmli gözləri ilə. Gündüzlər bəsləyər göz yaşlarını, gecələrdəki hıcqırıqları çevrilər qulaq batırıcı hayqırtılara.

Yanaqlarından süzülən damlalar bir qəmli leysan olar. İslanar ruhu bu qəm yağışının altında. Titrəyər, üşüyər vücudu. Göz yaşı yükünün altında əzilər, incinər qəmlər şəhəri. İnləyər, sızlayar, ucalar göylərə çəkdiyi nalələr. Doymazmı səmalar bunca ahdan?! Əzablar içərisində keçirdiyi gecənin ardından, sökər dan yerini öz islaq kiprikləri ilə.

Üzülər tənhalığına, yalnızlığına qəmlər şəhəri.

Bir qərib ömrü yaşar öz vətənidə – qəlbində Xorasandakı “Qərib”in sevgisi ilə...

Bir məhbus ömrü sürər öz vətənində - ürəyində Kazımeyndəki “Məhbus”un məhəbbəti ilə...

Buxovlu qolları, sarınmış əlləri ilə yaşadığı zindan həyatına üsyanı gündüzlərdəki pıçıltıları, gecələrdəki hayqırtılarıdır.

Yanar, qovrular həsrət atəşi ilə qəmlər şəhəri.

Bir merac gecəsində Məscidül-Həramdan Məscidül-Əqsaya qədəm atan mübarək qədəmlərin həsrətidir çəkdiyi həsrət. Dodaqlarında hicran nəğməsinin zümzüməsi ilə Mədineyi-Münəvvəriyyənin gül qoxulu ətrinin həsrətidir çəkdiyi həsrət.

Çiyinlərində həsrət yorğunluğu ilə Zülfüqarın şücaətli cingiltisini eşitmək həsrətidir çəkdiyi həsrət.

Dağlayar ürəyini Kərbəladan Şama yol tutan dərdli karvanın atdığı hər dərdli addım.

Közləyər ürəyini “bəlalı” səhranın qaynar qumsalı.

Sızladar ürəyini zavallı Bəqinin pünhan saxladığı sirr.

Haqsızlıqlar, vəfasızlıqlar usandırar onu, küsdürər kövrək qəlbini həqarətlər, ədalətsizliklər.

Küskündür o, Taifin daşına, kəsəyinə. Mübarək üzə, mübarək vücuda tuşlandıqlarına görə.

Küskündür o, Fərata. Dodaqların, ciyərlərin susuzluqdn alışıb köz olduğu gündə məcrasını dəyişmədiyinə görə.

Küskündür o, bəşərə, küskündür. İntizarında olduğu “Kəsin” qeybdə olmasına bəşərin səbəbkar olduğuna görə.

Hicranın atəşi qəlbini yandırıb qovurarkən, bir ümid yaşadar içində. Göz yaşları ilə suvarar bu ümid fidanını. Sonsuz bir ümidlə “Rəbbim” deyə nida edər göylərə, nidasıyla qucaqlayar sonsuz rəhməti. Xaliqinin “Dua edin, icabət edim” çağırışına səs verərək bir aramlıq gətirər narahat qəlbinə, və yenə qərq olar göz yaşı yağmurlarına. Göz yaşları içində sevgilisinə münacatı ilə təsəlli verər qəm məskəni olan sınıq könlünə.

Susdurmayın onun ağlayan gözlərini, əngəl olmayın onun göz yaşlarına. Qoy qarışsın göz yaşlarımız onun yaşlarına. Qoy ərisin bu yaşların hərarətindən qəlbimizin buzları. Qoy dava olsun bu göz yaşları yaralı ruhlarımıza. Göz yaşları ilə sulansın bizim də qəlbimizin qönçələri. Qoy göz yaşlarımızla çevrilsin könüllərimiz gülüstana. Qoy birləşsin əllərimiz, qoy birləşsin qəlblərimiz. Bir vəhdət himni bəstələyib duyuraq dünyaya, Təkbir nidaları ucalsın göylərə. Silək lüğətlərdən vəfasızlıq, ədalətsizlik, zülm kimi kəlmələri. Qoy bitsin bu həsrət, bu hicran, bu intizar.

Aygün Kərim
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Yenə yağış yağır

Artıq payız fəsli öz gözəl sarı ləçəkləri ilə qonağımızdır. Bu gün susuz qalan təbiət doyunca yağış suyundan bəhrələnəcək. Nə yaxşı ki, Uca Yaradan bizi tənha qoymur.

Bəli, səhər yağan yağış öz sərin damcılarını üz-gözümə vurur və təbiətin gözəlliyinə heyran olurdum. Gözəl, belə desək, yaxşı əhvalla evdən çıxıb işə yola düşdüm. Hələ də təbiəti seyr edir, bizi və hər şeyi yoxdan var edən Varlıq haqqında düşünürdüm. Maşın səsləri məni düçüncələrimdən ayırdı. Özümü yeni salınmış körpümüzün yanında gördüm. Körpünü keçib, marşrutla getməli idim. Lakin körpünün altında əmələ gəlmiş gölü görəndə fikrimdən döndüm. Mən ya geri dönməli, ya da bir qayıq tədarük etməli idim ki, yeni, adsız gölü keçib işə gedim. Vallah nə deyim, belə hallarla qarşılaşanda evdən çıxmağıma peşiman olursan. Əziyyətlə də olsa, bu xoşagəlməz mənzərəni keçib, getdim. Marşrutda əyləşib pəncərədən yollara baxırdım. Kələ-kötür yerlərdən keçərkən təkərlərin maşınlara, bəzən də insanların üst-başlarına çırpdıqları palçıqlı sular, mənə yolları yuyan su maşınlarını xatırlatdı. Görəsən indi bu su maşınlarını hardan tapmaq olar? Bəlkə də ölkəmizdə maşınların çoxluğundan su maşınlarına yer qalmayıb. Hər səhər küçələrə su səpib, təmizləyən maşınlara baxanda çox rahat olurduq. Çünki yerin çirkləri yuyulub, təmizlənirdi. Amma indi bir ümid qalıb yağışa. Və biz şükr etməliyik ki, Allahın göndərdiyi yağışla nəinki yollar, hətta torpaq və ağaclar da su ilə təmin edilir.

İnsan gərək abadlaşdırma işi aparanda onu bərbadlaşdırmasın. Əgər biz yol, körpü çəkiriksə və yaxud başqa işlər görmək isəyiriksə bunu səliqə, səhmanla etməliyik. Başqalarını düşünmək borcumuzdur. Hər gün evdən çıxıb, narahatçılıqla qarşılaşan insanlara yazığım gəlir. Axı on beş dəqiqəlik yolu bir saata və yaxud bir saatlıq yolu iki saata getmək zülm deyil, bəs nədir?! Bəzən də tıxaclardan bezən sürücülərin, sərnişinlərin əsəbləşməsi adamı yorur. Bilmirsən işə gecikmək haqqında düşünəsən, ya bu əsəbi adamları başa salasan. Hələ marşrutda siqaret tüstüsünü demirəm. Sürücü biri sönməmiş o birisini yandırıb, qoyur damağına. İstəyirsən deyəsən ay sürücü qardaş, siqaretin tüstüsü sərnişinlərə təsir edir axı! Sürücü elə danışır ki, soz deməyə peşman olursan.

Nə isə... Deyəsən mənim dərdim, şikayətim çoxdur, əlacı da yoxdur. Amma Uca Varlıqdan ümid kəsilməz. Bir də, hər kəs nə edir özünə edir. Bəs yaxşı deyiblər "Nə tökərsən aşına, o da çıxar qaşığına".

Zeynəb Aslanova
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

GÜNƏŞ ÜMÜD GƏTİRİR

(Azad Qarabağ, azad Qüds həsrəti ilə)

Gecənin zülmət qaranlığı hər tərəfə çökən zaman bir səssizlik hökm sürür hər dəfəsində. Tezliklə bu səssizliyi şəfəqdən doğan günəş pozacaq. Gəlişi ilə oyanış gətirəcək cəmiyyətə və təbiətə. İnsanlar oyanacaq, heyvanlar oyanacaq, bitkilər oyanacaq... Öz nurunu saça-saça qərbə tərəf tələsəcək. Qaca-qaca. Baxmayaraq ki, gedir hər gün bu yolu, baxmayaraq ki, bu yol ona doğmadı... Hər dəfəsində həsrətindədi. Tələsir. Çünki onu gözləyənlər var. Qocalar var, uşaqlar var, körpələr var...

Günəşın gəlməsini istəyən təkcə insanlar deyil. Torpaqlar da intizar çəkir. İlıq şuasını öz sinəsində hiss edən zaman ümid yaranır nədənsə torpaqlarda, ümüd yaranır nədənsə Məkkəmizdə, Mədinəmizdə, Kərbalamızda, Fələstinimizdə, Qüdsümüzdə, Kəşmirimizdə, Qarabağımızda, Süşamızda, Laçınımızda, Cəbrayılmızda, Xocalımızda, Zəngilanımızda, Xocavəndımizdə, Ağdərəmizdə, Ağdamımızda, Füzulimizdə... Ümüd yaranır ona görə ki, bir gün bu doğan günəş özü ilə sevinc gətirəcək, xoşbəxtlik gətirəcək. Özü ilə gətirəcək onların əsl sahiblərini. Yəni bizi. Qərib olmayacaqlar günəşin bizi onlara aparmasından sonra. Bizi öz sinələrində hiss edən zaman sevinəcəklər. Bəlkə də ağlayacaqlar sevincəklikdən. Çünki gözləyirlər hər gün o torpaqlar sahiblərini pərvanələrin şamın odunun onları yandıracaq qədər isinməsini gözlədiyi kimi. Gözləyirlər hər gün o torpaqlar sahiblərini körpələrin günəşi gözlədiyi kimi. Amma şam pərvanəni intizarda qoymaz heç vaxt, tez isinər. Amma günəş körpələri intizarda qoymaz. Hər səhər doğar şərqdən. Yubanmadan, yorulmadan. Bəs biz bizim intizarımızda olan torpaqların həsrətinə nə vaxt son qoyacağıq - yubanaraq, yorularaq???

Suallar, suallar. Hər dəfəsində bu suallara cavabımız bir “ah” şərtsiz refleksindən başqa heç nə olmur. Ürəkdən gələn dərindən bir “ah” çəkərək bu suallara cavab vermiş sayırıq özümüzü. Aldadırıqmı “mən”imizi??? - yenə sual, yenə eyni cavab gəlir müxtəlif məzmunlu suallarımıza. Ancaq biz nə qədər qaçmaq istəsək də, suallar öz cavablarını almayıca yığılıb qalacaqlar. Axırda bir sual kitabçamız olacaq qabağımızda. Hər dəfə günəş nur verdiyi müddətdə oxuyacağıq o sualları. Axşam günəş nurundan məhrum olanda, heç nə olmamış kimi həmin kitabçanı balışımızın altına qoyaraq gedəcəyik dərin yuxu dünyasına. Vicdanımız sızıldayacaq bəlkə də. Amma zamanla onu da öldürəcəyik içərimizdə...

Hər dəfə günəşı görəndə sevinc gətirdiyinə ümüd edən torpaqlardan biri də Qüdsdü. Davud (ə), Süleyman (ə) kimi adlarla yanaşı, adı tarix səhifələrində bizə çatmayan yüzlərlə peyğəmbər vətəni olmuş, Həzrət İbrahimi (ə) görən Qüds, Öz qövmünü Firon zülmündən qurtararaq buraya gətirmiş Həzrət Musanın (ə) özünün gəlib çata bilmədiyi Qüds. Sonuncu peyğəmbər Həzrət Mühəmmədin (s.) meracının şahidi olan Qüds. Bu o Qüdsdür ki, bizim ilk qibləmiz olmuş, bu o Qüdsdür ki, bu torpaq uğrunda tökülən saysız-hesabsız qanları, kəsilən baş və bədənləri, qırılan gənc ömürləri özünə hopdurmuşdür.

Tarix boyu bu müqəddəs torpağa dövrünün ən böyük “liderləri” göz dikmişlər. Romalılar, assuriyalılar, səlibcilər... Amma nəyə görəsə hər dəfəsində bir Səlahəddin peyda olmuş və onların bu torpaqda höküranlığına son qoymuş. Onlar əldə silahla bir müddət sahibi olmuş bu torpağı tərk edərək getmək məcburiyyətində qalmışlar.

Amma tarix bu səfər öz növbəsini dəyişdi. “Azad Qüds”, “qəsb Qüds”, “azad Qüds”, “qəsb Qüds”... növbələşməsi “qəsb Qüds” hissəsində natamamlanıbdı. Hələ tamamlanmayıb. Səlahəddini gözləyir. Nə vaxt tamamlanacaq?... Nə vaxt gələcək o? Yenə də suallar. Hər zaman qaçdığımız suallar. Hər dəfəsində qarşımıza çıxır. Və hər dəfəsində öz cavabını tələb edir bizdən. Əks halda sual kitabçamıza növbəti cavablanmamış sual kimi daxıl olacaq....

Necə ki, biz “Azad Qüds” sualına vaxtı ilə cavab verməkdən yayındıq və nəticədə “azad Qarabağ” sualı qarşımıza çıxdı. Bəlkə də bu təbiətin qanunudu. Suala sualla cavab vermək. Amma biz hələ də günəşı səmada görməyəndə heç nə olmamış kimi sual kitabçamızı başımızıın altına qoyub yata bilirik. Bu qədər suallarımız cavabsız qaldığı halda. Çünki biz neçə manatlıq telefon almağımızı vacibləndirən suallara cavab veririk heç tərəddüt etmədən.

Yarım saat sonra yaşayıb-yaşamayacağını bilməyənlərin olduğunu fikirləşəndə yarım saat bədənimiz titrəmək əvəzinə heç biz yarım dəqiqə belə sukut etmirik. Görəsən niyə? - Növbəti sual və növbəti sualdan qaçış usulu. Klassik dərindən bir “ah”. Vəssalam. Və sual kitabcamıza əlavə olunan növbəti cavabsız sual.

Bu gün isə tək ümüd yerimiz günəşdi. Əslində biz də günəşın doğmasının intizarındayıq. Ən azı ona görə ki, intizarında olduğumuz torpaqlara hər gün səfər edən odur. Günəş hər gün bir dəfə baş çəkir Qarabağımıza , Qüdsümüzə.

Gərək salam göndərək o yerlərə günəş vasitəsi ilə. Gərək deyək darıxmasınlar. Sevindirək bizi gözləyən o əziz torpaqlarımızı. Ümüd verək onlara, qəribliyi hiss etməmələri üçün, ümüd verək onlara ümüd axırıncı öldüyü üçün, ümüd verək onlara ümüdsüzlük ölüm olduğu üçün...

Xəqani Səfərov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Əlvida, mübarək Ramazan ayı!

Bismilləhir-rahmənir-rahim!

Doğrusu bir ay müddətində qonaği olduğumuz və qonağımız olan, cismən və ruhən bağlandığımız mübarək ayla xudafızləşmək, ona əlvida demək nə qədər ağir olsa da, bu sətirləri yazmağa qərar verdim. Əziz və mehriban kimsədən ayriliq sevinc gətirməsə də, bu əziz qonaqla ayriliğin özəyində həm sevinc, həm də qəm hissləri yer almiş.

11 ay boyunca davam edən həsrətin nəhayət ki, sonu gəlmişdi. Sənin gəlişini qarşılayan zaman bir coşqu və ümid var idi qəlblərdə,sonsuz diləklərlə dikilmişdi sənə doğru baxışlarımız, nuranı qədəmlərinlə mübarək hilalın doğması ılə arzumuza cataraq şükürlər edirdik İLAHİNİN bu qismətinə, lütfünə, mərhəmətinə. Əslində sən bizə tərəf gəlmişdın, bizi qonaq etmək üçün, İlahi ziyafət vermək üçün, acdığın süfrədən bəhrələndirmək üçün birillik fasiləni adlayaraq gəlmişdin.

Həm biz sənə, həm də sən bizə qonaq olmuşdun. Cismani ləzzət və nemətlərdən bizi ayırıb bir az da mənəvi nemət və ləzzətlərdən bizə dadızdirmaq idi məqsədin və məramın. Əziz qonaq olaraq bizi öz YARADANIMIZA tərəf yönləndirən, bəndəliyimizi bizə tanıtdiran, cismimizdə itib-batan ruhumuzu zahir edən, nəfsimizin zəncir və buxovlarından bizi azad edən hədiyyələrinlə gəlmişdin. Ən böyük və dəyərli hədiyyən isə QƏDR GECƏSİ adlanan hədiyyən idi ki, özündə RƏHİM və RƏHMAN olan ALLAHİın yaratdıqlarına ən böyük hədiyyəsi olan QURANİ-KƏRİMİN nazil olduğu bir gecə var idi. Həm böyük bir lütfə qovuşduğumuz, həm də Ağamızdan (ə), Mövlamızıdan (ə) hüzünlə ayrıldığımız bir gecə...

Nə gözəl dost idin, nə gözəl dostluq edən. Nə gözəl həmdəm idin, nə gözəl həmdəm oldun. Etdin bizi əsirlikdən azad,qirdın ruhumuzu və cismimizi saran zəncirləri, qandalları, əritdin daş və rəhimsiz qəlbimizi, yırtdın o qat-qat üstələnən torları, nura qərq etdin qaranlığa məhkum olmuş vücudumuzu. Öyrətdin bizlərə bütün ibadətlərin əsl mahiyyətini, anlatdin yaradıliş qayəmizi, göstərdin YARADANA tərəf gedməyin İLAHİ istiqamətini.

Sən bütün öz nemətlərini, feyzlərini, gözəlliklərini bizlərə əta edin. Qucaq açıb bizlərə, şəfqət dolu nəvazişlərinlə qorudun bizləri nəfsani və iblisvari hücum və təhdidlərdən. Bağladın,əsir etdin, gəlişınlə ən böyük və ən qatı düşmənimiz olan iblisi. Bir sipər oldun, yenilməz qala oldun bizlər üçün. Onu bağlamağın ilə qırıldı onun bizə bağladığı zəncirlər, açıldı düyünlər, hürriyyət qazandı ilahi eşq üçün qəribsəyən qəlblər. Hansı ki, yalnız Onun zikri ilə aram olardı, Ona ibadət ilə səfa tapardı və yalnız Ona qulluq üçün yaradılmışdı. Əməli olaraq nümayiş etdirdin bizlərə qiyamətə qədər kamillik qarşısında ən böyük maneə olan düşmənə necə qalib gəlməyi, necə onun belini qirmağı, necə ondan azad olmağı...

Qonaqpərvərliyindən, ehsanlarından, bəxşişlərindən nə qədər yazsam da, qələmdəki mürəkkəb tükənər, amma şəninə deyiləcək sözlərin, təriflərin, ibarələrin sayı Qiyamətə qədər tükənməz.

Sənin gəlişinə – əziz dostun gəlişinə ancaq dostlar sevindi, dostlar fərəhləndi. Hər kəs ölçüsündə, tutmunda, öz nəsibini, qismətini, savabını apardı səndən. Tökdün ağırlığından ruhu sarsıdan, qəddi əyən günah yüklərini, qurtardın eybəcərliklərindən, mərəzlərdən, mənfi asılılıqlarından bizləri.

Düzü elə də geniş təbliğ olunmadın, bəyan olunmadın doğma vətənimizdə. Laqeyidlik və qəribliklə müşahidə olundu gəlişin. Zahirdə belə hiss olunmadın, duyulmadın. Bir mübarək gəlişin elan olundu, bir də sevincli və hüzünlü gedişin. Əslində elə də xüsusi təqdimata da ehtiyacın yox idi. Belə ki, sən özün ehtiyac ödəməyə gəlmişdin. Səni soraq edən, səni axtaran, intizarında olan tapdı və tələsdi səninlə görüşə – qatılmaq üçün milyonlarla qurtuluş əhlinə. Gəlişin də gedişin kimi bir sevincə və şadlığa səbəb oldu. Təkcə bir fərqlə ki, gəlişin intizarın gətirdiyi sevinc, gedişin isə sevincdən sonra intizar gətirdi.

Şəvval ayının 1-i hamı namaza tələsir. Hər kəs bir-birini bayram münasibətilə təbrik edir, bağrına basır, xoş arzularını çatdırır və mənəvi qələbənin bəxş etdiyi sevincli anları bölüşür. Budur səflər düzülür, bayram namazı qılınır və pak olmuş nəfslər bir ağızdan deyilən dualara AMİN deyir. Elə bu məqamdaca köksümü dərin bir hüzn bürüyür. Bu hüznün ayrılıq adlı avazı qəlbimi titrədir. İstəsəm də istəməsəm də qeyri-ixtiyari «Əlvida, Mübarək Ramazan ayı, Əlvida!» deyirəm öz-özümə. Bilmirəm bir də ömür vəfa qılsa, UCA RƏBBİM qismət etsə, minnət qoyub dəvət etsə, sənə yenidən «Mərhəba, Mübarək Ramazan ayı, Mərhaba!» demək ümidi ilə təqvimləri çevirib sənə tərəf tələsəcəyəmi düşünürəm. İndi isə İmam Səccadın (ə) mübarək duası ilə ilə desəm, "bala anasından ayrılan kimi ayriliram RAMAZANDAN". Ayrılıram səndən, ayrılırsan məndən....

Əli Ağayarov
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Oyan, ey müsəlman!

İntizarda olan islam torpaqları, intizarda olan islam cameəsi, intizarında olduğumuz İmam Zaman (ə.f.) erası. Bəli, intizar fəlsəfəsi çağdaş eramızın gündəmdə olan mövzusudur. Artıq islam cameəsi bu mövzunu gündəlik həyatının müstəvisinə çevirmək məcburiyyətindədir. Qurani-kərimin "Fə əynə təzhəbun" (haraya tələsirsiniz) çağrışına "Mövlama doğru" cavabını vermək vaxtı çatıb.

Mübarək Ramazan ayı öz bərəkəti ilə son günlərini yaşayır. Ən böyük lütflərini bu ayda nazil edən Allah bizə minnət qoyaraq bir daha oyanmaq üçün şans verdi. Bu ay bir çox fəzilətli günləri ilə təbərrüklənib. Zəbur, Tövrat, İncil, Qurani-Kərim bu ayda nazil olub. Bir gün də var ki bu ayda, əhəmiyyəti hec də digər günlərdən geri galmir. Ramazan ayının son cüməsi Qüds günüdür. Qüds günü – Qarabağ, Əfqanıstan və digər qəsb olunmuş müsəlman torpaqlarının anım günüdür.

Bu günü başa düşmək üçün gərək Ramazan ayini başa düşək. Ramazan ayı – ünsiyyət, paylaşma, anlama, oyanma, özünüdərk, iradəvi əməl ayıdır. Ramazan ayının əməllərində əsas aparıcı xətt olaraq digərlərinin halını bölüşmək fəlsəfəsi durur. Evində rahat iftar edən hər kəs bilməlidir ki, neçə-neçə müsəlman ailələri var ki, günün sonunda nəinki iftar açacaqlarına, heç sağ qalacaqlarına yəqinliyi yoxdur. Bu ayı öz əqidələrinə görə məhbəslərdə ailəsindən uzaq, əsirlikdə keçirənlər var. Bu ruhiyyədə böyümək Ramazan ayının son cüməsi öz aktuallığını artırır.

Hər bır müsəlman "Qüdsü-Qarabağı unutma" şüarı ilə yaşamalıdır. "Qoy mən tox olum......" prinsipi müsəlman cameəsinin ruhiyyəsinə ziddir. Qüds gününün bu mübarək ayda elan olunmasının bir fəlsəfəsi də müsəlman cameəsinin bu ayda vəhdətə gəlməsidir. Qüds umumiləşdirilmiş bir addır. Amma cox qəribədir bu zatında islami ruhiyyə yaşayan müqəddəs şəhər bir dəfə 06.07.1099 tarixində səlib yürüşlərinin nəticəsi olaraq qəsb olunub. Bir də 06.07.1967 tarixində sionist rejimi tərəfindən qəsb olunub. Artıq vəhdət ayıdır. İntizarında olduğumuz günləri yaşamağın vaxtı çatmadımı? Top-tüfəng səsinə oyanan uşaqların azan səsınə oyanmaq vaxtı çatmadımı? Mənəviyyatımıza sahıb çıxmağın vaxtı çatmadımı? «Qüdsü -Qarabağı unutma!» şüarı ilə biganəliyə son qoymağın vaxtı çatmadımı?

Oyanaq. Oyanaq ki, düşmən cürət etməsin. Oyanaq ki, Mövlamız sevinsin, düşmənlər xar olsun!

İlahi, bizi haqqın müdafiəçilərindən qərar ver! Bizi özümüzə tanıtdır ki,Səni tanıyaq! AMİN!

Mətləb Həmzəli
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası

«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

«Ey ismi dəva, zikri şəfa…»

Yəqin ki, sizlərdən çoxuna tanışdır bu sözlər. Quran sətirlərində, hədislərdə, dualarda rast gəlinən bu kəlmələr ibadət əhli üçün yeni deyil. Amma ola bilsin ki, kimlərsə ilk dəfədir bu sözlərlə rastlaşırlar və ilk səthi oxunuş zamanı “dəva”, “şəfa” kəlmələrinin fonunda ola bilsin ki, onların zehnində bir “xəstəlik”, “problem” anlayışı da yada düşür.

Məşhur “Kumeyl” duasının bu sətrini məqaləmizə başlıq seçməyimiz təsadüfi deyil. Çünki biz bu gün böyük bir problemlə, xəstəliklə rastlaşmışıq. Söhbət hansısa bir fərdin problemindən getmir. Haqqında danışdığımız problem daha qlobaldır. Çünki bu gün bütün cəmiyyətimizin, dünyamızın problemi var. Söhbət İslam dünyasından gedir. Böyük mütəfəkkirlər İslamı elə bir ideal sistemə bənzətmişlər ki, bu sistemin həqiqi üzvü olan hər bir fərd vahid bir bədənin hissəsi kimidir. Müsəlmanlar arasındakı rabitəni də belə izah edirlər: necə ki, bədənin bir yerində xəstəlik olsa bütün bədən üzvləri narahat olar, həmin ağrını hiss edər, eləcə də hər bir müsəlman dünyanın harasında olursa olsun, digər müsəlmanların ağrısını hiss edər.

İllər öncə bu böyük bədəndə bir yara əmələ gəldi. Qüds. Ağrıtsa da əhəmiyyət verilmədi. Zaman keçdi. Bu yara bir xərçəng oçaqı kimi öz törəmələrini verdi. Qarabağ. Ən böyük metastazlardan biri. Bu gün hələ bu metastazın da bitib tükənməyən törəmələri təzahür etməkdədir.

Bəli, dünyamız xəstələnib.

Nə etməli? İndi ki söhbətimizi “tibbi” terminlərlə başlamışıq, elə gəlin hamıya tanış olan təbabət yolu ilə problemimizin həlli yollarını axtaraq. Deməli belə. Təbabətdə belə bir qayda var. Hər hansı bir xəstəliyi düzgün müalicə etmək üçün əvvəlcə həmin xəstəliyi törədən amilləri (xəstəliyin etiologiyasını) axtarıb tapır, sonra isə uyğun müalicə seçirlər. Bəs elə isə nədir səbəb? Ümumiyyətlə, xəstəlik özü nədir? Xəstəlik hansısa faktorların təsirindən orqanizmin normal, ümumi harmoniyasının, nizamının pozulması, nələrinsə azalması və nələrinsə bu azalmanın hesabına artmasıdır. Müalicə isə uyğun metodlar, dərmanlar vasitəsilə artıq əmələ gəlmiş çatışmamazlıqlqrı aradan qaldıran tədbirlər kompleksidir.

İndi isə gəlin söhbətimizin əvvəlindəki duaya qayıdaq. ”Ey ismi dəva, zikri şəfa” - deyilir duada. Duadan qısaca olaraq belə məlum olur ki, dərdlərimizin dərmanı Allahın adlarının zikridir. Burdan da belə anlaşıla bilər ki, təkcə elə təsbehi əlimizə alıb zikrlə məşğul olsaq, bütün işlərimiz düzələr. Hər şey belə asan, belə bəsitdirmi?! Bəlkə bu sətrin mənası daha mürəkkəb, daha dərindir? Ümumiyyətlə, zikr nədir? Öncədən yuxarıdakı fikirlərimizə əsaslanıb yalnız onu deyə bilərik ki, mənasının həqiqətini hələ dəqiq anlamadığımız bu kəlmə hər nədirsə, bizim bütün problemlərimizin, xəstəliklərimizin əmələ gəlməsinə səbəb bizdə həmin amilin azalması və yaxud da olmamasıdır (Bu fikrə bir də ona görə gəlirik ki, “zikr”və “unutmaq” sözləri bir-biri ilə ziddiyyət təşkil edir və bu məntiqə görə zikr şəfanin vasitəsidirsə, unutqanlıq da xəstəliyin səbəbidir).

İndi isə gəlin görək Məsumlar (ə) və böyük fikir sahibləri zikr haqqında nə deyirlər.

Həzrət Muhəmməd Baqirdən (ə) buyrulur: ”…Tövratda Musanın (ə) Rəbbinə belə dediyi yazılıb: «Ey Rəbbim, görəsən Səninlə münacat edə biləcəyim qədər yaxınsan mənə, yoxsa ki, Səni səsləyəcəyim qədər uzaqsan məndən?» Allah ona bunları vəhy etdi: «Ey Musa! Mən məni zikr edənin yanındayam, ona yaxınam». Musa (ə) dedi: «Sənin pənahından başqa bir pənahın olmadığı bir gündə kimdir Sənin pənahına sığına bilən?» Allah-Təala buyurdu: «Məni zikr edənlər və mənim zikr etdiklərim, Məni sevənlər və mənim sevdiklərim. Bunlar o kəslərdir ki, yer əhlinə bir bəla göndərmək istəyəndə onları xatırlayıb həmin bəlanı onlara görə dəf edirəm»”.

Böyük mütəfəkkir Ruhullah Əl-Musəvinin fikrincə kamil zikr o zikrdir ki, insan zikr etdiyi ad və sifətlərin həqiqətlərini dərk edə, insan qəlbi ilə zikr edə.

Dilin zikri isə qəlbin dilinin açılması üçün bir vasitədir.

Böyük arif Şah Abadi buyurmuşdur: ”(Dili ilə) zikr edən insan hələ danışmağa başlamamış bir uşağa danışmağı öyrətməyə çalışan insan kimidir. Təkrar edib durar ki, uşaq dilə gəlib danışsın”.

Deməli, kamil zikr kamil mərifətə bağlıdır. Müsəlmanların fiziki və mənəvi sağlamlığı, onların fərdi və ictimai problemlərinin həlli hər bir insanın öz yaranışından tutmuş bütün ehtiyaclarına qədər nəzər salaraq onun bütün bu ehtiyaclarını ödəyən Allahını düzgün tanıması, hər addımını həmin tanımış olduğu Allahın nəzəri ilə dəyərləndirməsi və beləliklə də hər an, hər addımında Allahı kamil olaraq zikr etməklə (təqvalı olmaqla) mümkündür.

Sözlərimiz ola bilər ki, bəzinizə çox qəliz görünsün. Elə isə gəlin sizlərə bütün bunların əvəzinə daha asan, lakin nəticə etibarı ilə bütün dediklərimizə bərabər olan bir nümunə təqdim edək. Bu Həzrət İmam Hüseyndir (ə). Bu nümunəni biz təsadüfi seçmədik. Çünki, yadınızdadırsa, söhbətimizin əvvəlində biz Qüds və Qarabağ yaralarımızdan söz açmışdıq. Bunlar adi yaralar deyil, sağalması çox çətin olan, cərrahi əməliyyat tələb edən yaralardır. Bunlar İslamın bədənində elə bir yaralardır ki, burada yara kanalı boyunca dərinin (əxlqın), əzələ qatının (əhkamın), hətta sümük sisteminin (əqidənin) zədələnməsi baş vermişdir. Bu zədələnmiş qatların bərpası yalnız həqiqi hüseynçilərin vasitəsilə mümkündür. Burada əməliyyat sümükdən dəriyə doğru aparılmalıdır. Yaralarımızın sağalması üçün bizə yalnız Hüseyn əqıdəsi və bu əqidədən doğan əməllərə malik olan insanlar lazımdır.

Yəqin ki, bilirsiniz, əməliyyat zamanı donorlara da ehtiyac olur. Donor isə yalnız xəstə bədənin qan qrupuna uyğun qanı olan insanlardan seçilir. İslam dünyamızın bu günkü yaralarına ancaq qanı Həzrət Hüseynin (ə) qanına bəzər insanların qanı dərman ola bilər. Bu gün həqiqi Hüseynçilərə ehtiyacımız var. Nə qədər ki, bu ehtiyacımız ödənilməyib yaralarımız bizi göynədəcək. Ona görə də gəlin hər dəfə əlimizə təsbeh alıb zikr edəndə Allahdan bizə Onu Həzrət Hüseyn (ə) kimi tanımağı, tanıyaraq kamil zikr etməyi və bu yolla həqiqi səadətə çatmağımızı istəyək.

Bikəxanım Əzimova,
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

UNUTQANLIQ CƏZASI

«Allah yolunda vuruşun və bilin ki, eşidəndir və biləndir». («Əl-Bəqərə», 244).

«Allah yolunda öldürülənlərə ölü deməyin. Əksinə, onlar diridirlər, lakin siz dərk etmirsiniz». («Əl-Bəqərə», 154).

Bəli, Allah yolunda mübarizə aparmaq bir İlahi əmrdir. Allah yolunda vuruşmaq çox geniş məna ifadə edir. Bura torpaqları, ümməti, dini, namusu uğrunda döyüşməkdən tutmuş gündəlik həyatında fəsadlarla, nəfsiylə mübarizəyə qədər çox müfəssəl mövzular daxildir. Müsəlman ilk növbədə insanlıq borcunu yerinə yetirməklə, ədalətə boyun əyib, haqq uğrunda mübarizə aparmaqla ucalmalıdır. Daha sonra bir çox vəzifələri olan müsəlman vətəni, dini qarşısında daşıdığı öhdəlikləri yerinə yetirməlidir. Müsəlmanlar bu çox ağır və çətin məsuliyyət yükünü daşıyır.

Ancaq ən ağırlısı budur ki, müsəlmanların əksəriyyəti bunun fərqində deyil. Fərqində deyilik ki, hər məhərrəmlikdə, hər aşurada Kərbəla Şəhidləri üçün ağladığımız zaman günümüzdə canlı-canlı şahidi olduğumuz kərbəlaları çox biganə şəkildə seyr edirik. Biz Fələstində sionizmin aclıq, susuzluq, müxtəlif əzab və işgəncələrlə göz qırpmadan qətlə yetirdikləri dindaşlarımızı, müsəlman bacı və qardaşlarımızın dərdinə yanmağı unutmuşuq. Biz bizim olanları unutmuşuq, Qüdsümüzü, Qarabağımızı unutmuşuq. Biz Kəbədən öncə müsəlmanların qibləgahı olan Məscidul-Əqsanı unutmuşuq. Peyğəmbərimizin (s) "sidrətul muntəha"dan öncə aparıldığı müqəddəs məkanı unutmuşuq.

Biz bizim olan əzəli torpaqlarımızı unutmuşuq və onların düşmən tapdağında qalmasıyla sanki barışmışıq. Biz Qarabağımızın bizi necə yanğıyla çağırdığını, fəryadına qulaq verməyi unutmuşuq. Qarabağımızı yad əllərdə qoyub nalə çəkən torpqlarımızın səsini, göynəyən ürəyimizin fəryadını unutmuşuq.

Biz Allahın əmrini, Peyğəmbərimizin (s) nəsihətlərini unutmuşuq. Halbuki, Allah dəfələrlə o mübarək kitabında "müsəlmanlar bir-birilərinin əleyhinə kafirlərlə əhdləşməsinlər" deyə buyurmuşdur. Peyğəmbər (s) "möminlər bir bədən kimidirlər" buyurur. Yazıqlar olsun bizə ki, hələ də ağrıyan üzvlərimizdən xəbərsizik. Bütün bunların səbəbi isə bizim izzət, məsuliyyət hissi, Allah sevgisini – hansı ki, hər bir şeyi əhatə edir – unutmağımızdır. Ona görə də bütün müsəlman ümməti nə qədər məhvə düçar olsa da, biz ancaq seyrçi qismində heç bir şey hiss etmədən tamaşa etməkdə davam edirik.

Biz analarımızın, bacılarımızın, soydaşlarımızın vəhşiliklərlə öldürüldüyünün şahidi olan bir xalqıq. Biz sinəsinə dağ çəkilmiş vətənin övldlarıyıq. Vətən bizdən vəzifələrimizə, daşıdığımız məsuliyyətə sahib çıxmağı istəyir. Vətən bizdən övladlıq, mərdlik istəyir. Vətən bizdən yağmalanan kəndlərin, şəhərlərin, şəhid olan günahsızların qisasını istəyir. Biz isə hələ də süstlük edirik. Hələ də ağrılarımızı, dərdimizi başqalarına çatdırmaqla məşğuluq. Nədənsə mümkün olmayan şeyləri- onların da bizim çəkdiyimiz əzabları, hiss etdiyimiz acıları hiss etmələrini istəyirik. Amma anlamırıq ki, bu gün heç bir millətin vətəndaşları belə bir-birlərinin dərdinə şərik çıxmır. Nəhayət ki, biz ilk növbədə bir müsəlman olaraq öz dinimizə sahib çıxmalıyıq. Necə ki, Allah Təala buyurur: "Fitnə qalmayıb, bütün din yalnız Allaha məxsus olanadək çarpışın" (Ənfal 39). Bir vətəndaş kimi, biz öz vəzifələrimizdən boyun qaçırmamalıyıq, işğal altında qan ağlayan torpaqlarımızı unutmamalıyıq. Əgər müsəlmanlar Allahın əmr etdiyi kimi birləşsə və Allah uğrunda döyüşsə, mütləqdir ki, qalib gələcəklər. Çünki Allah bunu vəd edir: "Ya Peyğəmbər, möminləri döyüşə həvəsləndir, içinizdə 20 səbrli kişi olsa, 200 kafirə, 100 səbrli kişi olsa, 1000 kafirə qalib gələr. Çünki onlar anlamayan bir qövmdür." («Ənfal», 65).

Ey müsəlmanlar, ey Allahın vədinə inanan, əmrinə itaət edən mömin və möminələr, gəlin müqəddəs ziyarətgahlaımıza, doğma torpaqlarımıza, namusumuza sahib çıxaq!

Pərvin Nəsirova
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Bu günündən qaçan insanlar

«Sabah olub, bu gün arxada qalsaydı» deyə bu günündən qaçan insanlar anlamaz Qüds dəyərini. Qüds «bu gün dəyərlidir, sabah yox» mənasına gəlməz. Qüdsün təqdisi eynən adı kimi əbədidir. Amma bu günündən qaçan insanlar üçün sabah da "bu gün"dür.

Zamanın arxasında gizlənməyə çalışanlar zamanın kölgətək əsərsiz olduğunu unudurlar.

Zamanın arxada qaldığını güman edənlər zaman-zaman zülümlər edirlər. Tam mənasıyla nə kitab anlayırlar, nə hesab. Xalqın diliylə desək, hesab-kitabı olan bu qədər vəhşilik etməz. Məgər dünyann vəhşilik silsiləsindən xəbəri yoxdur?!

Qüdsdən Qarabağa qədər uzanan bu silsilənin bir ucu sionizimin, digəri isə erməni vandallığının əlindədir. Bu silsilənin uşaq, qoca, yaşından aslı olmayaraq təsəvvürolunmaz zülm, namussuzluq adlı halqaları var ki, hər kəs bu kadrları silsilələşdirsə, vicdanın səsini kəsməz. Vicdanın səsi Amerikadan eşidilsə belə, heç də təəccüblü olmaz.

Bu silsilənin qurucusu, ideoloji təmsilçisi uzaq cinsdən deyil. Uşağa canavardan danışdıqda uşağın tükləri biz-biz olur. Özüm-özümə düşünürəm görən canavara sionizm adlı faktdan danışdıqda hansı proses baş verər. Yəqin anlasa, tükləri biz-biz olacaq.

Əslində hər vicdanlı insanı narahat edən Qüds və Qarabağ mövzusu sabahın deyil, bu günün mövzusudur. Sabah deyə-deyə Qüdsün davamı olan Qarabağ dəhşətini daddı Azərbaycan xalqı.

Qüdsün və Qarabağın ortaq nöqtələrini axtarsaq, bircə bu kifayətdir ki, Qarabağla Qüdsün bir fərqi var və bu fərqdən başqa bütün proseslərdə ittihadı var. Qüds sionizimin, Qarabağ isə erməni vandallığının insana qarşı yönəlmiş vəhşiliyidir.

Səni və sənin timsalında bütün vicdanlı insanları silkəliyən mövzudur Qüds və Qarabağ. Bəzən «Qarabağla Qüdsün nə əlaqəsi var?» sualı altında yaşayanlar yəqin vicdan adlı partanın arxasında «adlar ayrı olsa da, zülm eynidir» bəhsini dinləməyiblər. Sionizimi və erməni vandallığını suyun içindəki çubuğ kimi görənlərin bu həqiqətlə ayaqlarına baxarkən baş görməsi heç də təəccüblü deyil. Amma vicdan partasının arxasında Fələstinin çox dərindən «mənə kömək edən tapılmazmı» deyə hayqırtıs duyulur. Bu səsi eşitmiyib, görməyənlər vicdan adlı qulaq və gözdən məhrumdular.

Namusuna toxunulan insanın ölümə getməsi təəccüblü olmaz. Bəs Qarabağ və Qüdsü kimin namusuna yazaq? Vicdanlı insanlar bunları namusuna yazmış, yazır və yazacaq da. Vahhab olan Allahdan vicdanlı insanların bu yazını nurlandırmaları ümüdüylə.

Elmin Ağayev,
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Kor və laqeyid gözlərin qurbanı Fələstin

Budur, yenə erməni silahlı qüvvələri atəşkəsi pozur, cəbhə xəttində milli ordumuzun üzbəüz mövqelərini avtomat və pulemyotlardan atəşə tutur və milli ordumuzun bir əsgəri şəhid olur və yaxud da ölkəmizin şimal qərb bölgəsində sərhədə yaxın ərazidə yaşayan dinc sakin odun yığarkən erməni yaraqlılarının açdığı atəş nəticəsində dünyasını dəyişir.

Digər tərəfdən İraqda, müxtəlif ərazilərdə eyni gündə iki partlayış olur və otuzdan artıq adam dünyasını dəyişir, şəhər xəstəxanaları yaralılarla doludur.

Başqa bir tərəfdə - Qəzza sektorunda İsrail sionist rejiminin hava zərbələri nəticəsində on beş fələstinli və onların içində də beş uşaq öldürülür.

Hava hücumundan sonra israil əsgərləri ilə Fələstin sakinləri arasında silahlı qarşıdurma baş verir. Bu qarşıdurma nəticəsində çoxlu sayda fələstinli həlak olur və yaralanır.

Bunlar müsəlman xalqlarına qarşı törədilən qırğınların, edilən zorakılıqların günümüzdəki nümunələrinin bir hissəsidir.

Dəfələrlə dünya aydınlarının çıxışları, bəyanatları, "bununla biz hara gedirik" deyə böhrandan çıxış yolu axtarmaq üçün dünya ictimayyətinə ünvanladıqları ayıldıcı, sirkələyici sualları dünyanın iri özlərinin hər sahədə inkişaf etdiklərini ağız dolusu deyən ölkələrinə nə bir təsir qoydu, nə də ki, sərvətlərlə zənğin olan böyük-böyük müsəlman ölkələrini yuxudan ayıltdı. Düzdür, fərdi olaraq çıxıb öz sözlərini deyən ləyaqətli, vicdanlı insanlar da oldu, hətta bu cinayətlərə öz qanları ilə imza atanlar da.

Neçə illlərdir yaxınlarını itirmiş, ev-eşiklərindən didərgin salınmış və gözlərini müharibə, işgəncə ocaqlarında açmış fələstinlilərə terrorçu damğası vuraraq çox ölkələr üzlərinə qapılarını ağlayırdılar, baxmayaraq ki, özləri terrorun hər cürə müharibə çətinliklərinin qurbanlarıdırlar. Çox vaxt «müsəlman qardaşlarımız» deyən bəzi ölkələr isə fələstinliləri öz sərhədləri astanasında açıq səma altında ac, susuz saxlayıb ölümə məhkum etdilər.

İsrail sionis rejiminin 60 ildir gündəlik törətdikləri qansızlıqları görməmək mümkün deyil, özlərini laqeydliyə vurub gözlərini yumanlar isə bu insanların başına gətirilən olmazın faciyələri özlərindən aslı olmayaraq muxtəlif yerlərdən mütəmadi olaraq eşitməyə məcbur olurlar. Çünki bu qansızlar etdikləri qeyri-insani cinayətləri tez-tez müxtəlif təşkilatlar, qəzetlər, jurnallar və internet vasitəsilə özləri etiraf edirlər. Fələstində 2005-2007- ci illərdə Əl-Həlil bölgəsində xidmət edən 39 əsgər törətdikləri cinayətləri özləri dünya ictimayəti qarşısında etiraf ediblər:

"İstədiyimiz evi peyk vasitəsilə seçərək top atəşilə məhv edirdik"

"10 yaşlı uşağı ailəsinin gözü qarşısında döyüb işgəncə veririrdik"

"Ən çox sevdiyimiz oyun uşaqları boğmaq oyunu idi. Kimin boğduğu uşaq daha gec huşunu itirirdisə həmin əsgər qalib gəlirdi."

Dinc əhali arasında "kimi görsəniz vurun" əmri və bu kimi vəhşiliklərin etirafları adamı heyrətə gətirir.

Bununla belə sionist İsrail rejiminin baş aşkenazi ravvini fələstinli körpələrin nalələrini, ədalət tələb edən insanların fəryadlarını eşitməmək üçün onları Misirin Sinay yarmadasına köçürülməsi təklifini irəli sürür. Həyasızlığın dərəcəsinə bax!

Görəsən yəhudi qeyri-qanuni məhəllələrinin günbəgün çoxalmasına, İsrail rejiminin yalnız bir əsgərinin azad edilməsinə xatir bütün hərbi gücündən istifadə edərək əsl müharibə aparmasına necə göz yummaq olar?

Bizlər buradan bütün dünyaya, xüsusilə də külli miqdarda olan var-dövlətlərini tam olaraq necə xərcləməyi müəyyənləşdirə bilməyən digər ərəb ölkələrinə səslənirik. "Bütöv bir xalqın mövcud olan ağır, dəhşətli vəziyyətdə yardım çağırışları eşitməmək üçün qulaqları bağlamaq olarmı?

Halbuki, belə cinayətlərə göz yummaq heç bir müsəlmana, nəinki musəlman, heç bir vicdanlı bəşər övladına yaraşmaz.

Saysız-hesabsız sülh və insan haqları adına yaradılmış təşkilatlar bu haqsızlıqlara, cinayətlərə qarşı çıxıb heç bir iş görmürlər və ya başlarını ağrıtmaq istəmirlər.

Başqa bir tərəfdən baxanda tutaq ki, biz bu işə qarışmadıq, "nəyimizə lazımdır, bizimlə işləri yoxdur" deyib yaxamızı bir kənara çəkdik. Bununla nəinki bir şey əldə etmiş olarıq, hətta itiririk də. Axı bu cinayətkarlar bizlərə də az mənfi təsirlər göstərmirlər.

Xocalı soyqırımı günü İsraildə bayram konserti keçirilir. Sonra BMT də Qarabağ müzakirələri zamanı Azərbaycanın lehinə olmayan mövqe nömayiş etdirilir və xalqımızı ən çox narahat edən, yaralı yerimiz olan Şuşanın işğalı gününü ölkəmizdə bayram tədbiri keçirilməsi planı ortaya atılır. Bütün bunlar İsrail rejiminin işğalçı ermənilərlə eyni baxışa malik olduqlarını göstərir. Bunların gördükləri işlərin mahiyyəti zatən bəllidir.

İsrail rejiminin özündə də bu qeyri-bəşəri cinayətləri, vəhşilikləri kəskin şəkildə tənqid edən, bu rejimə qarşı çıxan vicdanlı insanlarda az deyil.

Bütün bu haqsız, qəsbkar vəhşiliklərin insan övladının və bir müsəlman xalqının başına gətirilməsinə onsuz da dözürük, dözməklə yanaşı heç olmasa məlumatsız insanları bu qeyri-insani cinayətlərin törədilməsi barədə maarifləndirək və o, məzlumların fəryadını az da olsa cavabsız qoymayaq.

Tural Ağamirzəzadə
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi