пятница, февраля 22, 2008

Azadəlik Qurban misalında

Bəşəriyyət yaranandan daimə qurbanlar verib və bu qurbanlar can, mal, səhhət, və digər şeylər bahasına olub. Qurbanlar müqabilində insanlar öz yaşayışını, rifahını, sağlamlığını və ən əsası azadlığlnı təmin edib. Hansı azadlıqdan gedir söhbət?
Bəlkə insan öz daxili hisslərinə tabe olaraq rasionallığı kənara qoyub onların köləsinə çevrilərək əldə etdiyi azadlıqdan gedir söhbət?
Yaxud da məhdud düşüncə radiusu ilə özü üçün sərhədsiz yaşayış məhdudiyyətlərini təyin edərək azadlıq əldə etmiş olduğunu zənn edir!?
İnsanmı təyin edir azadlığın rəngini, qoxusunu, gözəlliyini?
Ölkəmizdə məhərrəm-səfər mədəniyyəti artıq intibah dövrünü yaşamaqdadır. Bu mənada Aşura qəhrəmanlarının ali məqamlara ucalma fəlsəfəsini anlamaq üçün Zilhiccə ayi mədəniyyəti ilə tanışlıq çox böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Zilhiccənin onu… Bu gün insanlar, Allahın hikmət və sevgisindən irəli gələn göstərişini yerinə yetirmək üçün böyük diqqət və şövq ilə öz qurbanlarını kəsməyə hazırlaşır. Bu mübarək ayin, Zilhiccə ayında Məkkə şəhərində yerləşən Kəbə evinin ziyarətində vacib əməllərdən biridir.
Bu əməl Həzrət İbrahim və İsmayıl peyğəmbər (ə) arasında baş verən münasibəti simvolizə edir. Bu hadisədə bəşər üçün çox böyük ibrətlər var.
Ibrahim peygəmbər öz oğlunu çox sevirdi. Günlərin birində Ibrahim peyğəmbərə Allah yolunda öz yeganə oğlu İsmayılı qurban kəsmək əmri vəhy vasitəsi ilə nazil olur. Budur, öz sevimi oğlunu sevən məhəbbətlə dolu ata ürəyi.
O ürək ki, Allah eşqi ilə döyünür və azadə qəlbdə yerləşir.
Ata və oğul mübarək qədəmləri ilə qurbanğaha doğru irəlləyirlıər. Nə gözəl ibadət! Bəli, Allah rizası üçün görülən bütün işlər ibadətdir. Xalis niyyətdir hər bir işin zinəti! Bütün yer, göy, asiman tamaşaya çixib.
Qəlblərə vəs-vəsə salan, insanları düz yoldan sapdıran, lənətlik şeytan da orada hazır olur. Onun məqsədi İbrahim və İsmayılı Allah fərmanından çəkindirmək idi. Yumşaq ata qəlbindən istifadə etmək istəyib İbrahimə, onu kövrəltmək ümidi ilə bu işi görməməsini deyir. Şeytanmı çaşdıra bilər İbrahim qəlbini?! Şeytan lənətlik haradan bilsin ki, "Qəlblər, Allah istəyəndə kövrələr". "Bədənlər, Allah isdəyəndə min-min iti qlınc qarşısında durar". "Dizlər, Allah istəyəndə yetim gördükdə titrəyər". "Kəsik başlar, Allah istəyəndə nizədə Quran oxuyar"!!!
İbrahım kim idi? - Nəfsi istəklərini ram edib, Allah bəyənən yaşayış tərzinə malik olan azad insan idi. O, nəfsi istəklərinin deyil, Allah qulu idi. Nəfsinə deyil, Allaha bəndəlik edirdi. Bu da ona əbədi azadlıq vermişdi. Şeytan belə insanları sevmir, onları hər an təqib edir. Allahın xalis bəndələri isə, öz iradə və sabitqədəmliyi ilə lənətllik şeytanı həmişə məyus edir. Necə ki İbrahim və İsmayıl Uca Yaradana itaət etməklə şeytanı məyus etdi. İbrahim (ə) yerdən bir daş götürüb şeytana atır və onlar yenidən yoluna davam edir. Bu haqqın batilə vurduğu bir zərbə idi. "Şeytana daş atma" əməli də buradan yaranıb.
Artıq qurbangahdir. İsmayıl, Allahin bu göstərişini səbr və itaətlə qəbul edir.
Bəndənin yaradanına olan sevgi və etiqadına heyran qalmamaq olmur. «Ata, sənə əmr olunanı et» - deyə İsmayıl səslənir. Əl bıçağa uzanır.Biçaq boğaza sürtülür amma onu kəsmir! Bu cəhd bir neçə dəfə təkrar olursa da, nəticə eyni olur.
Bu itaət müqabilində Uca Allah onlara öz rəhmi ilə Cəbrail mələk əleyhissalam vasitəsi ilə bir qoç göndərir və o, Allah yolunda qurban kəsilir. Onların hər ikisi Yaradan qarşısında vücudi imtahandan ən ali tərzdə - Allah bəyəndiyi tərzdə çıxırlar. Zaman-zaman Həzrət İbrahimlər kimi, Həzrət İsmayıllar kimi xalis insanlar olub, var və olacaq.
Sanki bu Qurbanvermə Məktəbinin siniflərindən keçərək, bəşər övladı Aşura məzununa qədər yüksələ bilmişdir.
Əsrlər boyu "Qurbanlıq bayramı" və Aşura nəsillərdən-nəsillərə ötürülür. Əslində insan mənəviyyatı həmişə susamış durumdadır bu kimi nemətlər üçün. Bizlər bu fenomenlərdən Allaha itaət, sədaqət, səbr və Allah yolunda qurbanolma və qurbanvermə dərsini almalıyıq. Cəmiyyətlər də öz növbəsində qurbanvermə mədəniyyəti ilə taniş olaraq, insanlara Uca Yaradanla özləri arasında ən ülvi duyğular bərqərar etmək səadətinə nail olmağı aşılaya bilərlər.

Kənan Quluzadə,
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi

Комментариев нет: