BMM-də İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım Mərkəzinin "Parlament Müzakirələrinin Büdcə qərarlarına təsirinin qiymətləndirilməsi" movzusunda pilot layihəsinin ictimai təqdimatı keçirilmişdir. Tədbiri açan mərkəzin rəhbəri Azər Mehdiyev monitorinqin məqsədinin büdcə müzəkirələrinə icitimaiyyətin diqqətinin artırılması olduüunu bildirdi. Layihəni təqdim edın Rüvşən Ağayev monitorinq zamanı aşağıdakı nəticələrin əldə olunduğunu bildirdi:
Büdcə paketinin parlamentə daxil olması zamanı aşkarlanan faktlar:
2008-ci il dövlət büdcəsi haqqında Qanun layihəsi və ona əlavə edilmiş sənədlər toplusu ölkə prezidentinin MM-ə ünvanladığı 15 oktyabr 2007-ci il tarixli 1/571 saylı məktubu ilə MM-ə təqdim olunub (6 hissədən ibarət sənədlər toplusu).
«Büdcə sistemi haqqında» Qanunun 13-cü maddəsində nəzərdə tutulan "dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına maliyyələşdirilməsi nəzərdə tutulan məqsədli proqramlar" təqdim edilən sənədlər sırasında olmayıb.
Qanunda "mühüm investisiya layihələrini özündə əks etdirən dövlət investisiya proqramlarının layihələri" nəzərdə tutulduğu halda hökumətin təqdim etdiyi sənədlərdə "dövlət investisiya proqramının əsas istiqamətləri və layihələrin siyahısı" verilib.
Qanunvericiliyin tələblərinə baxmayaraq büdcə paketinin daxil olan 10 sənəddən yalnız 2008-ci ilin büdcəsi haqqında qanun layihəsi mətbuatda dərc olunub.
Büdcə layihəsinin parlament komissiyalarında müzakirələrinin monitorinqi zamanı isə məlum olmuşdur ki:
2008-ci ilin dövlət büdcəsi haqqında Qanun layihəsinin MM-in komissiyalarında müzakirəsi ilə bağlı komissiyaların cəmi 2 dəfə birgə iclası kezirilib -5 noyabr və 7 noyabr 2007-ci il tarixlərdə;
Beynəlxalq Münasibətlər və Parlamentlərarası Əlaqələr daimi komissiyası istisna olmaqla MM-in yerdə qalan 10 daimi komissiyası həmin müzakirələrə cəlb olunub;
İki iclas günü ərzində büdcə layihəsinin müzakirəsinə ümümilikdə 4 saat 20 dəqiqə vaxt sərf olunub;
Həmin vaxtın 2 saat 20 dəqiqəsi maliyyə naziri, iqtisadi inkişaf naziri, Hesabalama Palatasının sədri, Maliyyə Naziriliyinin şöbə rəisi və İnsan Haqları üzrə Ombudsmanın büdcə layihəsinə dair çıxışlarına, sənədlə bağlı millət vəkillərinin suallarının cavablandırılmasına sərf olunub;
Komissiya iclaslarında 18 millət vəkili çıxış edib və onların çıxışlarına 2 saat vaxt sərf olunub.
Dövlət Büdcəsi layihəsinin komissiyalarda müzakirəsinin effektivliyin millət vəkillərinin öz qiymətləndirilmələrində:
Sosial Siyasət daimi komissiyasının üzvü Elmira Axundova: «Gözləyirdim ki, burda bizə verilən sənədlərin müzakirəsi olacaq. Təəssüf ki, burda sadəcə nazirlər bizə məruzə etdilər. Gələn iclaslarda yenə də Heydər müəllim və Samir müəllim həmin şeyləri bizə deyəcəklər. Gözləyirdim ki, hamımız çıxış edib müzakirə edəcəyik. Amma bu olmadı. Və mən tövsiyə edərdim ki, gələcəkdə belə tədbirlər başqa cür qurulsun, sovetsayağı yox, doğrudan müzakirə edək».
Müzakirələrin kəmiyyət göstəriciləri əsasında qiymətləndirilməsi: əsas nəticələr
2008-ci ilin dövlət büdcəsi 4 iclas müzakirə olunub (13, 14, 15 və 30 noyabr) və bu müzakirələrə 12 saat 50 dəqiqə vaxt sərf edilib;
2 saat 45 dəqiqə ərzində səlahiyyətli şəxslər büdcə sənədlərilə bağlı izahatlar verib və müzakirələr zamanı millət vəkillərinin səsləndirdiyi sualları cavablandırıblar;
Bütün müzakirələr dövründə parlament sədrinin və iqtisaqi siyasət daimi komissiyasının rəhbərinin büdcə layihəsinə dair çıxış və izahatlarına 1 saat sərf olunub;
Büdcə sənədlərinin müzakirəsi üzün millət vəkillərinin sərəncamında cəmi 9 saat vaxt qalıb. Bu, potensial olaraq millət vəkili üzün orta hesabla 4,4 dəqiqəlik çıxış imkanı demıkdir;
Millət vəkillərinin ümumi çıxışlarına sərf edilən vaxtın (9 saat) təxminən 2,7 saatı (müzakirələrə sərf olunmuş ümümi vaxt büdcəcinin təqribən üçdə ikisi) gündəliyə aid olmayan məsələlər (yaxud problemlər) ilə bağlı olub;
Bütünlükdə büdcə müzakirələrində 71 millət vəkili (deputatların 58%-i) iştirak edib;
Müzakirələrin ilk günü üzün 13, ikinci günü üzün 25, üzüncü günü üzün isə 33 millət vəkili çıxış edib. 40 nəfər 10, 31 nəfər isə 5 dəqiqə çıxış etmək imkanı qazanıb;
Parlament sədri və iqtisadi siyasət DK-nın sədri istisna olmaqla cəmi 2 millət vəkili büdcə müzakirələrində təkrar çıxış etmək, yaxud səlahiyyətli şəxslərə sual ünvanlamaq imkanı qazanıb;
Sonuncu müzakirə üçün dövlət büdcəsinin müzakirələri cəmi 51 dəqiqə davam edib;
Çıxışların məzmununa gürə büdcə müzakirələrinin qiymətləndirilməsi
Çıxışların 2008-ci ilin dövlət büdcəsilə bağlılığını araşdırarkən məlum olub ki, burada 3 tipik hal müşahidə olunur:
a) Çıxış tamamilə müzakirəyə çıxarılan sənədlərə həsr olunub - 25 çıxış
b) Çıxış qismən müzakirəyə çıxarılan sənədlərə həsr olunub - 34 çıxış
v) Çıxış ümümiyyətlə müzakirəyə çıxarılan sənədlərə həsr olunmayıb - 12 çıxış
Təkliflərin əsaslandırılması səviyyəsinə görə qiymətləndirmə
Təkliflərin əsaslandırılması səviyyəsi səslənən təkliflərin həlli nəzərdə tutlan problemin nə üzün (hansı zərurətdən) həll edilməli olduğunu, hansı mümkün vasitələrlə həll edilməli olduğunu nəzərdə tutur (sonuncuya əsasən, təklif olunan problemin konkret mexanizmləri irəli sürülür)
Məsələn, "Təhsil işçilərinin orta aylıq məvacibilə ölkə üzrə analoji göstərici arasında 150%-lik fərqin aradan qaldırılmasına ehtiyac var. 2008-ci ildə həmin fərqin 100%-ə endirilməsi üçün təhsil xərclərinin layihədə təklif olunan 1 milyard manatdan 1,2 milyard manata çatdırılması təklif olunur və s.
Ekspertlər 2008-ci ilin dövlət büdcəsi haqqında qanun layihəsilə əlaqədar parlamentin irəli sürdüyü 156 təklifdən cəmi 16 təklifi, yaxud bütün təkliflərin 10 %-ni yüxarıda qeyd olunan parametrlər üzrə əsaslandırılmış təkliflər kimi qiymətləndiriblər.
Təqdimatçı çıxışını başa vurduqdan sonra bəzi millət vəkillərinin iştirakı ilə davam etdirilən müzakirələrdən sonra mətbuat nümayəndələrinin sualları cavablandırılmışdır. İTYM-nin sədri A.Mehdiyev belə layihələrin davam etdiriləcəyini iştirakçıların diqqətinə çatdırdı.
İmam Sadiq (ə) adına İslam Maarifi Akademiyası
«Dəyərlər» Dini Jurnalistika Məktəbinin dinləyicisi
Комментариев нет:
Отправить комментарий